Stinkpoot bij runderen
Bacteriële aandoening bij runderen
Wat is stinkpoot
Stinkpoot is een ontsteking van de tussenklauwhuid met extra hoornvorming en kloven in de buitenklauw.
dit word veroorzaakt door een samenwerking tussen twee bacteriën: de Bacteroïdes nodosus die op de een of andere manier de kudde binnengebracht moet zijn en de Fusobacterium necrophorum die altijd in mest aanwezig is.
Natte, vieze vloeren (waar overal mest ligt), ligplaatsen (slechte hygiëne) en een slecht (te vochtig) stalklimaat geven bacteriën kans om klauwen aan te tasten. In stallen met bijvoorbeeld een roosterschuif en goede ventilatie blijven de klauwen droger en worden ze harder en daarmee minder gevoelig voor infecties.
als de koeien hier te lang mee rond lopen kan het zorgen voor afwijkingen in de stand van de achterpoten.
ziekte proces
Stinkpoot begint als een vochtige, stinkende, oppervlakkige ontsteking van de tussenklauwhuid, met name in het balgebied. De volgende fase wordt gekenmerkt door aantasting van het balhoorn. Dan ontstaan ook de bekende kloven en hoornmisvormingen. Vervolgens treedt de overmatige hoornvorming op de voorgrond, met name bij de achterbuitenklauw.
In de eerste fase heeft de koe geen pijn en is ze niet kreupel.
Op den duur kunnen complicaties optreden, zoals tylomen ( dat zijn zwellingen in de tussenspleetklauw) . De kloven in de huid bieden de veroorzakers van de ziekte van Mortellaro (zie foto) een kans om aan te slaan.
Hoe kan je stinkpoot het beste behandelen
Het behandelen van stinkpoot gebeurt in de eerste plaats door de klauw te bekappen (wegsnijden van overtollig hoorn). De volgende maatregel is een voetbad. Een voetbad met formaline werkt het best tegen stinkpoot. Overleg met de klauwbekapper of dierenarts over de hoeveelheid formaline in het voetbad en over de hoe vaak je dit moet herhalen.
De belangrijkste preventiemaatregelen zijn hygiëne (schone, droge vloer en ligplaatsen) en regelmatig bekappen. Een uitgerekend rantsoen met voldoende structuur en niet te veel snelheid kan de veehouder zorgen voor een goede weerstand bij de koeien, waardoor ze minder vatbaar zijn voor stinkpoot.
Ook weidegang helpt bij het voorkomen van stinkpoot.
De gevaren van formaldine
Formaline is populair voor het genezen van stinkpoot en mortellaro en word ook gebruikt om pluimvee stallen te reinigen. Stalbemonsteringsonderzoeken wijzen uit dat er goede tot zeer goede resultaten mee te behalen zijn en het is een relatief goedkoop product. Toch kleven er ook nadelen aan: bij onzorgvuldig gebruik is formaline gevaarlijk.
Formaldehyde is werkzaam tegen bijna alle virussen, schimmels, gisten en bacteriën. Bij langere contacttijd zelfs tegen sporenvormers. Formaldehyde gaat verbindingen aan met eiwitten op het oppervlak van het micro-organisme en met de genetische informatie die zich in de cel bevindt. Het product is niet selectief, dat wil zeggen dat het niet alleen de cellen van micro-organismen kapot maakt, maar ook menselijke en dierlijke cellen. Vanwege de verbindingen tussen formaldehyde en de genetische informatie in de cel, heeft formaline de naam kankerverwekkend te zijn.
Ook zijn er mensen onderzocht die tijdens hun werkzaamheden veel in aanraking kwamen met formaldehyde. Bij deze groep mensen kwam vaker kanker voor, met name keel- en longkanker. Een wetenschappelijk bewijs leverde het niet op. De International Agency for Research on Cancer (een instituut dat onderzoek doet naar kanker) heeft formaldehyde ingedeeld in de categorie ‘mogelijk kankerverwekkend bij mensen’.
Bij een zeer lage concentratie formaline (tot 1.6 ppm) kan men de formaldehyde ruiken en ontstaat irritatie van het slijmvlies in de ogen, neus en keel. Bij concentraties tot 3 ppm ontstaat stekende pijn in de ogen. Een concentratie van 5 ppm is slechts gedurende 30 minuten te verdragen in verband met het ontstaan van tranende ogen. Bij een concentratie boven de 10 ppm ontstaat een branderig gevoel in de keel, aanhoudend hoesten en benauwdheid. Boven de 30 ppm bestaat het risico op blijvende schade door longontsteking en longoedeem. Mensen die overgevoelig zijn voor formaldehyde lopen een verhoogd risico op aandoeningen van de luchtwegen en de huid. Na een behandeling met formaline moet de stal voldoende zijn gelucht, voordat u of een dier de stal betreedt.
vragen
2. bij welke concentratie formaline ontstaat stekende pijn in je ogen?
3. wat zijn tylomen?
4. hoe kan je stinkpoot voorkomen?
5. waar word formaline voor gebruikt?
Bronnen
https://myjour.com/a/veeteelt/stinkpoot-geeft-vervolgproblemen
http://www.veearts.nl/dierziekten/stinkpoot/
http://www.dierenhospitaal-visdonk.nl/db/documents/Rund/Klauwaandoeningen.pdf
http://www.schippers.nl/thema-s/mortellaro
https://nl.wikipedia.org/wiki/Formaldehyde
http://www.gddiergezondheid.nl/diergezondheid/management/hygiene/formaline