Middeleeuwse steden Bornem en Puurs
bezienswaardigheden
Mottekasteel
Kasteel Marnix de Sainte Aldegonde
Kasteel Marnix de Sainte Aldegonde bevindt zich aan de oever van de Oude Schelde, een sinds de 13de eeuw afgesneden arm van de Schelde.
Kasteel Marnix de Sainte Aldegonde werd eind 19de eeuw gerenoveerd door architect Hendrik Beyaert. Hij bewaarde de proporties van het prachtige Renaissancekasteel gebouwd door de Spaanse edelman don Pedro Coloma.
Crypte
Onder het koor van de kerk bevindt zich een crypte of krocht. Dit is een kapel, toegewijd aan Onze-Lieve-Vrouw; ze wordt dan ook “Onze-Lieve-Vrouw van de Krocht” genoemd. Reeds in 1252 wordt deze als bedevaartplaats vermeld: Beeld der Goddelijke Maagd dat van ouds in de krocht werd vereerd, evenals nu nog, en waarheen vroeger vele pelgrimstochten gedaan werden. De crypte is romaans en dateert mogelijk uit het vierde kwart van de 11e eeuw. Het is een onderaardse ruimte van 7,25 op 6,80m. Ze is overwelfd met negen koepelgewelfjes. De gewelfjes rusten op vier zware zuilen in Doornikse steen en op de funderingsmuren.
Parochiekerk Onze-Lieve-Vrouw en Sint-Leodegarius
De parochie Bornem werd voor het eerst vermeld in de 9e eeuw. Waarschijnlijk stond er toen reeds een bidplaats, die in de 11e eeuw werd afgebroken. Reeds in 1101 werd op de plaats van de huidige kerk een kerk vermeld. Die was toen verbonden aan de abdij van reguliere kanunniken van Sint-Augustinus. In de loop van de 12e eeuw werd de kerk verder opgebouwd in romaanse architectuurstijl: pijlerbasiliek in de vorm van een Latijns kruis. In 1120 werd de toenmalige abdij samengevoegd met de abdij van Affligem en omgevormd tot een priorij. In 1164 brandde de kerk gedeeltelijk af. De kerk diende tevens als parochiekerk. In 1253 werd ter hoogte van de communiebank een muur geplaatst ter afscheiding. In 1603 werd de muur terug gesloopt. In 1828 werd het grootste deel van de romaanse kerk afgebroken: alleen de buitenmuren van het koor, de oostelijke ondermuren van de zijkoren en de romaanse crypte blijven er nog van over. De kerk werd dan heropgebouwd in laat-classicistische stijl naar een ontwerp van Vuillaume. Ze werd vergroot en kreeg een driebeukig schip Nadien volgden nog meerdere wijzigingen: in 1864-1865 gebeurden grondige werken aan de toren, in 1891-1892 gebeurden werken aan de crypte, in 1910-1912 vonden binnenwerken plaats naar ontwerp van Edward Careels. Later in de 20e eeuw vonden nog verschillende restauraties plaats. Tot 1905 lag naast de kerk een kerkhof op de plaats waar nu een parking is.