Diabetes
BP 2.5 verpleegtechnische handelingen
Het ziektebeeld
Diabetes is een ander woord voor suikerziekte, van alle chronische ziektes komt diabetes het meeste voor: op dit moment hebben al meer van een miljoen mensen er last van. In de eerste fase van diabetes, de onbehandelde zijn de lichamelijke symptomen overduidelijk en ze kunnen levensgevaarlijk zijn. Je hebt verschillende soorten diabetes, de symptomen van de soorten diabetes zijn:
Diabetes type 2
Diabetes type 2 komt het meest voor en is het moeilijkst te herkennen. De volgende symptomen kunnen wijzen op deze vorm van diabetes:
- vaak dorst en veel plassen
- Veel last van vermoeidheid
- Last van branderige en rode, geïrriteerde ogen.
- Wondjes genezen niet goed
- Moeite met ademhalen en pijn in de benen bij het lopen
- infecties die met enige regelmaat terugkomen, zoals blaasontsteking
diabetes type 1
diabetes type 1 word vaker snel ontdekt omdat de symptomen makkelijker herkenbaar zijn. Iemand met onbehandelde diabetes type 1 drinkt overmatig veel, valt af en voelt zich in korte tijd zo ziek dat hij wel naar de huisarts gaat. Bij diabetes type 1 zijn de meest voorkomende symptomen:
- Overmatige dorst
- Zonder het te proberen afvallen
- Je beroerd en ziek voelen
- Heel veel honger hebben of juist helemaal niet
- wazig zien
- overgeven en misselijkheid
als je diabetes hebt is je bloedsuikerspiegel niet meer op pijl, het lichaam maakt te weinig hormonen en insuline aan, het lichaam zal hier ook minder op reageren. Het kan ook zijn dat het lichaam helemaal geen insuline meer aanmaakt, de insuline zorgt voor het op pijl houden van de bloedsuiker spiegel.
Zwangerschapsdiabetes.
Zwangerschapsdiabetes is een tijdelijke soort diabetes, die meteen over gaat na de bevalling. Vrouwen kunnen het krijgen vanaf de 24e week van de zwangerschap. Het medische woord voor zwangerschapsdiabetes is diabetes gravidarum.
Gevaren van zwangerschapsdiabetes
Baby’s van moeders met zwangerschapsdiabetes zijn vaak gemiddeld groter bij de geboorte, waardoor de bevalling moeilijker of zelfs gevaarlijk is. De baby kan er zelf ook onder lijden en heeft op latere leeftijd ook meer kans om zelf diabetes type 2 te krijgen.
Symptomen van zwangerschapsdiabetes
Zwangerschapsdiabetes kun je herkennen doordat je veel dorst hebt en vaak naar de WC moet, of doordat je kind veel groter is dan normaal voor dat moment in de zwangerschap. Maar in de meeste gevallen merk je het niet.
Neonatale diabetes.
Baby’s die al voor hun 6 maanden diabets hebben, kunnen de speciale genetische vorm hebben van neonatale diabetes. Deze vorm van diabetes word op een andere manier behandeld dan diabetes type 1.
Rotterdamse onderzoekers ontdekten een bepaald gen dat anders is dan bij de ‘gewone’ soorten diabetes. Het heet officieel Kir-6.2. Deze ‘soort’ zorgt ervoor dat een kanaaltje in de alvleesklier minder goed werkt. Dat probleem kan worden behandeld met tabletten.
Medicijnen.
Neonatale diabetes kan worden behandeld met tabletten,
Door de komst van medicijnen tegen deze vorm van medicijnen is het leven van veel mensen een stuk gemakkelijker geworden. In onderzoek konden volwassenen die al hun hele leven insuline spoten, plotseling toe met tabletten.
Ook konden sommige kinderen met neonatale diabetes minder goed meekomen op school, en soms zelfs tot hun vierde levensjaar nog niet lopen. De tabletten blijken ook te werken in de hersenen, spieren en zenuwen, waardoor het proces van bijvoorbeeld lopen ineens zo hard kon gaan dat ze het van de ene op de andere week wel konden.
Inge van Eck MOOM42N
Het ontstaan
Diabetes:
Diabetes kan verschillende oorzaken hebben.
* erfelijke aanleg : aanleg die erfelijk is door bijvoorbeeld je ouders of andere familie leden. Deze gaat ook niet meer weg.
* zwangerschap: tijdelijke diabetes die naar de zwangerschap weer weg gaat.
*overgewicht en tekort aan beweging: deze kan met veel beweging en afvallen verminderen of zelfs weg gaan.
* roken: roken is slecht voor de bloedvaten en in combinatie met diabetes hebt u kans dat alles sneller dicht zit.
* ouder worden: als u ouder word kunt u ook diabetes krijgen door dat het lichaam vele veranderingen mee maakt als u wat ouder word.
Diabetes is
Diabetes ofte wel suikerziekte is een ziekte waarbij het lichaam teveel glucose heeft diabetes is een van de meest voorkomende chronische ziektes in Nederland. Al ruim 1 miljoen nederlanders hebben diabetes. Als je diabetes hebt houd je lichaam het suiker niet meer in evenwicht. dat betekent dat het lichaam weinig tot geen insuline meer maakt. Ook kan diabetes op lange termijn problemen vormen zoals problemen met de grote bloedvaten (in hart, hersenen en benen) en de kleine bloedvaatjes (in ogen, nieren en zenuwen).
Diabetes mellitus type 2
Als je diabetes type 2 krijgt is dat vaak erfelijk bepaald. Als een van de ouders type 2 heeft is de kans 10 tot 20 procent dat u het ook krijgt. Ook kan diabetes type twee komen door weinig lichaamsbeweging, ongezond eten, roken of ouder worden. 9 van de 10 mensen heeft diabetes type 2 Diabetes type 2 kun je voorkomen door veel te bewegen en gezond te eten en overgewicht te voorkomen hierdoor kun je het een heel eind voorkomen.
Behandeling: de behandeling van diabetes gaat als volgt. Gezond eten en veel beweging ook krijgt u medicatie voor bloedsuiker, cholesterol en de bloeddruk. Vaak als mensen diabetes type 2 hebben lopen ze hier al lang mee rond zonder dat ze het in de gaten hebben.
Diabetes type 1.
Als u diabetes type 1 hebt stopt het lichaam met het maken van insuline. Diabetes type 1 is een auto immuunziekte dat wil zeggen dat het afweersysteem zich vergist, normaal gesproken zorgt het afweersysteem ervoor dat het ziektes verwijderd. Bij type 1 verwijderd het afweersysteem ook de cellen uit de alvleesklier. Zonder insuline kun je niet leven dat regelt namelijk de bloedsuiker. Insuline kan worden toegediend door het spuiten of doormiddel van een pompje. Type 1 is niet zomaar te genezen. Type 1 heeft vooral te maken met de aanleg voor diabetes, of dat cellen beschadigd zijn en daar door gluten gevoelig zijn, koemelk of bijvoorbeeld een griepje dat kan allemaal diabetes type 1 veroorzaken. Als je diabetes type 1 hebt moet je iedere dag je bloedsuiker meten. Diabetes type 1 kun je niet voorkomen
Behandeling: als u diabetes type 1 heeft moet u iedere dag u bloedsuiker meten. Altijd zal u een pompje moeten dragen of insuline spuiten. Iedere stap die gezet word moet over na gedacht hebben als u diabetes type 1 heeft.
Voorkomen
Diabetes voorkomen lukt nooit, maar de kans op diabetes type 2 verkleinen kan wel. Diabetes type 1 kan je nooit voorkomen.
Beweging
Het beste is om elke dag zeker een half uur te bewegen, dit is erg belangrijk. Dit kan al heel makkelijk, door bijvoorbeeld op je werk de trap te pakken in plaats van de lift, of de fiets in plaats van de auto. Wanneer je het zo doet is het bewegen ook makkelijker vol te houden. Bewegen is ook zeker belangrijk wanneer je diabetes hebt, want door beweging blijft je bloedsuiker stabieler.
Gezond eten
Iedereen weet wat gezond eten is, maar het doen is iets moeilijker. Probeer zo min mogelijk te snoepen, vooral volkoren brood pasta etc. te eten, veel groente en fruit en weinig zout. Ook tijdens het bakken of braden van iets is het belangrijk om onverzadigde vetten te gebruiken.
Niet roken
Roken is sowieso ongezond en het stoppen met roken wordt door de meeste mensen als vrij moeilijk gezien. Toch is het verstandiger om te stoppen want de kans op diabetes wanneer je rookt is 30% tot 40% groter.
Een gezond gewicht
Voor iedereen is een gezond gewicht belangrijk. Wanneer iemand last heeft van overgewicht krijgt het lichaam het vaak zwaarder om de bloedsuiker in balans te houden. Overgewicht reageert meestal minder goed op insuline, wat kan leiden tot diabetes. Een paar kilo’s afvallen kan al een heel verschil maken
Diabetes type 1
Dit type van diabetes is niet te voorkomen.
Behandeling
Er zijn verschillende soorten diabetes dus ook verschillende soorten behandelingen. Daarbij reageert ook ieder mens anders op de behandeling van diabetes. De meest belangrijke onderdelen van de behandelingen van diabetes zijn medicijnen, insuline, niet roken, gezond eten en genoeg bewegen.
Type 2
Wanneer je diabetes type 2 heb, dan krijg je vaak naast de medicijnen die zijn voorgeschreven ook bewegings- en voedingsadviezen. Door een goede lichaamsbeweging neemt je lichaam beter het hormoon insuline op.
Behandeling met medicijnen
Er zijn verschillende soorten medicijnen om de bloedsuiker te verlagen. Vaak wordt er door de arts ook medecijnen voorgeschreven om de cholesterol te verlagen.
Behandeling met insuline
Wanneer de tabletten de bloedsuikerspiegel niet laag genoeg houdt, dan moet je insuline spuiten. Wanneer ze beginnen met insuline spuiten daalt de bloedsuiker en voelen mensen zich vaak weer een stuk beter.
Behandeling van diabetes type 1
Bij diabetes type 1 moetje een paar keer per dag je bloedsuiker meten, zodat je weet hoeveel insuline je moet injecteren. Insuline injecteren gebeurt met een insulinepen.
Insulinepomp
Er bestaan ook insulinepompjes. Bij een insulinepompje gaat er via een naaldje die de buik ingaat een beetje insuline geïnjecteerd. Wanneer het nodig is kan je een extra dosering geven.
Neonatale diabetes
Neonatale diabetes kan worden behandeld met tabletten
Het is belangrijk om deze vorm van diabetes op te sporen, want het maakt het leven voor deze mensen een stuk makkelijker. In onderzoek konden volwassenen die al hun hele leven insuline spoten, plotseling toe met tabletten.
Daarnaast konden sommige kinderen met neonatale diabetes minder goed meekomen op school, en soms op de leeftijd van 4 jaar nog niet lopen. De tabletten blijken ook te werken in de hersenen, spieren en zenuwen, waardoor prestaties verbeteren en de kinderen van de ene week op de andere konden lopen.
hypo
Hoe herken je een hypo?
Als je bloedsuikerspiegel onder de 4 mmol/l komt, heb je een hypo. Dat merk je aan:
- zweten
- trillen
- duizelig zijn
- plotseling wisselend humeur (opeens boos worden bijvoorbeeld) ongeconcentreerd zijn
- hoofdpijn
- moe zijn
- hongerig zijn
Wat moet je doen bij een hypo?
Een hypo gaat over als je snel iets zoets eet of drinkt (niet light). Bijvoorbeeld zes tot acht tabletten druivensuiker. Zorg dus dat je altijd druivensuiker of een suikerdrankje bij je hebt. Duurt het nog een uur voordat je een maaltijd hebt? Eet dan alvast een boterham, wat biscuitjes of fruit. In erge gevallen kun je flauwvallen bij een hypo. Bel dan 112.
Sommige mensen voelen een hypo niet aankomen. Dat heet hypo-unawareness. Vraag aan je dokter of diabetesverpleegkundige wat je dan kunt doen.
Kunnen mensen zonder diabetes een hypo hebben?
Ook mensen zonder diabetes kunnen bovenstaande klachten hebben. De één is hier gevoeliger voor dan de ander. Volgens artsen is dit echter geen hypo of hypoglykemie. Het lichaam heeft namelijk verschillende manieren om een hypo, zoals mensen met diabetes kunnen hebben, te voorkomen.
Bij sommige mensen zonder diabetes komen lage bloedsuikerwaarden (onder 4 mmol/l) wel voor, maar dat levert volgens artsen geen problemen op voor de gezondheid. Bij de klachten die hierboven worden genoemd, is het verstandig zo snel mogelijk iets te eten.
hyper
Hoe herken je een hyper?
Als je bloedsuiker boven de 10 mmol/l komt, heb je een hyper. Dat merk je aan:
- veel plassen
- veel dorst hebben en houden
- vermoeid zijn
- plotselinge humeurigheid, snel boos worden
- misselijk zijn of overgeven
- alles voelt vervelend
Wat moet je doen bij een hyper?
Het lichaam wil zelf het teveel aan suiker in het bloed kwijtraken, door veel plassen. Veel blijven drinken (maar niets zoets!) helpt daarbij. Ook beweging is goed, dan verbranden de spieren bloedsuiker. Als je insuline gebruikt, dan moet je meestal extra insuline bijspuiten.
Als de hyper steeds erger wordt, kun je flauwvallen of zelfs in coma raken. Bij een heel ernstige hyper heb je een diepe ademhaling en je adem kan naar aceton ruiken. Bel dan meteen 112.