De EU werkt met een systeem van onafhankelijke supranationale (dat is een samenwerkingsverband waarin lidstaten vrijwillig een deel van hun soevereiniteit (het recht op macht van een land binnen de grenzen) afstaan aan de organisatie. Dit betekent dat een land minder onafhankelijkheid krijgt.) instituten en besluiten die door de lidstaten intergouvernementeel (de lidstaten zijn gebonden aan het verdrag van de EU. Dat betekent dat de elk deelnemend land zich aan bepaalde regels moet houden.) zijn gemakt. Belangrijke instituten van de Europese Unie zijn onder andere de Europese Commissie, de Raad van de EU, het Europese Hof van Justitie en de Europese Centrale Bank. Het Europees Parlement wordt iedere vijf jaar gekozen door inwoners van de EU.

In de EU is er nu nog geen grondwet, maar er zijn wel verschillende verdragen gesloten zoals de Europese Akte in 1987 toen de interne markt werd gerealiseerd en het Verdrag van Lissabon in 2009 voor de democratisering van de EU.

De Europese interne markt omvat een ruimte zonder binnengrenzen waarbinnen economische productiefactoren (goederen, personen, diensten en kapitaal) zich vrij kunnen bewegen. De Unie heeft ook een douane-unie. Dit houdt in dat er geen heffingen zijn in het verkeer tussen lidstaten onderling en dat er een gemeenschappelijk douanetarief is voor betrekkingen met derde landen.

Wat maar weinig mensen weten is dat in 2012 aan de Europese Unie de Nobelprijs voor de Vrede werd toegekend De EU is namelijk een van de grootste vredesverdragen ooit zijn op deze wereld.