ORNITORRINKOA
Egileak: Alvaro eta Ali
NORK EZ DU EZAGUTZEN ORNITORRINKOA?
Dirudienez, Ornitorrinkoa erdi urtarra den ugaztun espeziea da, Australiako ekialdean eta Tasmanian jatorria duena.
Hau da, Arrautzak erruten dituen ugaztun bakarrenetakoa da beste 4 espezierekin batera. Ahatearen antzeko mokoa dauka, kastorearen antzeko buztana eta Igarabaren antzeko hankak ditu.Kolorez marroia da, baina sabel grisa ala errubioa dute.
Hain zuzen ere, Arrek bere hanketan pozoia daukate. Pozoi horrengatik eta bere tamainagatik gizakiari min bizia eragin diezaiokete. Australian oso sartuta dago kulturan; haien 20 zentimoko txanponetan ornitorrinko bat agertzen da.
NON BIZI DA?
ZER JATEN DU?
Hau da, Ornitorrinkoa, haragijalea eta belar jalea da, ur azpiko landareak, zizareak, sugandilatxoak eta abar jaten ditu .
UGALKETA
ESKOLARA BUELTAN
Egilea: Ali Tayyache Sarrar
Egilea: Alvaro Villar Alejandro
EZ DIDATE UZTEN!
Egilea: Ali Tayyache Sarrar
Ederra gertatu zait!
Eskolatik etxera nentorrela amak niri mezu bat bidali zidan sakeleko telefonotik:
Etorri etxera oraintxe bertan artaburua!
Nik keskatu egin nintzen neure buruaz eta etxera joan nintzen (nik horrela joaten nintzen eskolara: hile luzearekin, praka motzekin, txano batekin eta alkandora batekin). Nire ama etxeko atarian zegoen nire arropa guztia zakarrontzira botatzen. Nik esan nion denetatik eta nire ama esan zidan: Egin berba ganoraz memeloa!
Amorratuta gelditu nintzenez nire amari kasu egitea erabaki dut eta horregatik orain ikastetxera joaten naiz behar den bezala.
agur
Egilea: Alvaro Villar Alejandro
Gauza batatzeko daukat:
Gogoratzen zara nire alkandora gorritaz? oso polita zena etab.? ederra gertatu zait! Kontua da, familiako bazkari batean negoela eta nire osabari ez zitzaiola guztatzen eta kentzeko eskatu zidala baina oso kaskagogorra naizenez, ezetz esan nion, orduan, batzuk oso polita zelako eta beste batzuk itzusiegia zelako borrokatzen hasi ziren. Ni, kokoteraino nengoelako, haserretu nintzen eta hortik atera nintzen, egia esanda, haiek ez ziren ezta konturatu ere baina bueno... familiako gauzak dira. Eta orain... joan beharra daukat eta nire erabakia da alkandora janstea eta nahi duenak nahi duena pentza dezan; Aio!!! laster ikusiko zaitut.
HONDAKIN ERRADIAKTIBOAK
Hondakin erradioaktiboak, elementu kimiko erradioaktiboak dituzten eta funtzio praktikorik betetzen ez duten hondakinak dira. Gas, likido edo solido egoeran dauden materialak dira, eta orain arte ez da inolako erabilgarritasunik aurkitu. Elementu kimiko erradioaktiboak dituzte edo horiez kutsatuta daude, erakunde araugileek ezarri duten kontzentrazioa baino handiagoarekin.
Hondakin horiek gizakiarentzako eta ingurumenerako arriskutsuak izan daitezke, dituzten erradionuklidoek askatzen dituzten erradiazio ionizatzaileen ondorioz;
hondakin erradioaktiboen kudeaketan izan behar den helburu nagusia da langileak eta jendeak erradiazioaren eraginpean egoten diren aldia mugatzea, epe luzera eragin daitezkeen efektuak ingurumenean eta etorkizuneko belaunaldiko pertsonengan minimizatze aldera.
Energia nuklearrak ere alde onak eta txarrak ditu, baina lan honetan ez da eztabaidatuko energia nuklearra erabili ala baztertu egin behar ote den, fisioko erreakzio nuklearretan sortzen diren hondakin erradioaktiboak izango dira hizpide, hots, bereziki egungo zentral nuklearretan sortzen direnak. Argiro dago, inolako zalantzarik gabe, bai zentral nuklearren aldeko eta aurkakoen ikuspegitik, hondakin nuklearren arazoa larria dela. Ez bakarrik sor daitezkeen hondakin nuklearrengatik, ez; orain arte sorturikoak dagoeneko arazo bihurtu baitira. Hemen, hondakin nuklearren arazoa zein den aztertuko da
Hiroshimako eta Nagasakiko lehergailu itzelen eta ikaragarrien eskutik eta Bigarren Mundu Gerraren osteko guda hotzak, energia nuklearraren kalteak areagotu zuen. Gainera, Txernobilgo eta Harrisburgeko istripu larriek eta Europako ekialdean dauden hainbat zentral nuklearren ziurtasun ezak aurkako sentsibilizazioa gehitzea eragin zuten.
Aktibitate baxuko hondakinak, normalean, gainazal edo sakontasun gutxiko lekuetan gordetzen dira. Aldiuneko biltegi zentralizatuen (ABZ) helburua jarduera altuko hondakinak ostatzea da. 1950. urtetik aurrera, hondar erradiaktiboak itsasora botatzea jarduera normal bat izan da. Biltegiratze geologiko sakonetan jarduera altuko hondakinak gordetzen diren lekuak dira. Eta hiru garren mundura bidaltzen dituzte.
Hondakin erradiaktiboaren jatorria:
Zentral nuklearretako aplikazio energetikoetatik. Hondakin erradioaktiboen zati handiena energia elektrikoa sortzeko erregai nuklearrak pasatzen dituen faseetan eta zentral nuklearren eraispenean ekoizten da (%95).
Aplikazio energetikoez bestelakoetatik. Funtsean, hiru jarduera motatan erabiltzen diren isotopo erradioaktiboetatik datoz: ikerkuntza, medikuntza eta industriatik (%10).
egileak: Ander Gil eta Ali
PRAKAK
Ordurarte, gizonak bakarrik erabiltzen zuten praka hauek, baina, gaur egun, gizonak nahiz emakumeek erabiltzen dituzte. Orduz geroztik, prakei gauza asko erantzi deite (brageta, poltsikoak, goma, etab.)
Erderaz, "pantalón" hitza, Pantaleón komediako pertsonaiatik dator, horrelako galtz bat janzten zuelako. Gaur egun, prakak asko erabitzen dira munduan zehar eta leku ugarieta saltzen dira.