Decubitus
Wat is decubitus?
Hoe ontstaat decubitus?
Doorligplekken ontstaat door druk op de huid. Gewoonlijk veranderen we regelmatig van ligging of houding zodat de huid nooit lang bekneld raakt. Maar als iemand lang in bed moet liggen (bijvoorbeeld door ziekte, een operatie of een ongeval) en zelf niet goed kan verliggen (bijvoorbeeld door pijn, zwakte, verlamming of coma), dan kunnen er doorligplekken ontstaan.
Doorzitten komt vooral voor bij mensen die in een (rol)stoel zitten en niet goed kunnen verzitten. Schuiven of onderuitzakken van het lichaam maakt de huid extra kwetsbaar.
Wat zijn de verschijnselen van decubitus?
Doorligplekken ontstaan op de plekken van de huid waar het lichaam op rust: bij iemand die lang ligt bijvoorbeeld op het stuitje, de heupen, hielen en enkels, bij iemand die lang zit op de billen. Het begint met een gevoelige, lichtrode plek waarvan de roodheid niet weggaat als je erop drukt. De plek wordt roder, er ontstaan blaren en de huid kan opengaan. Dit geeft veel ongemak en pijn. Als je niets doet, ontstaat er een wond die groter en dieper wordt. De huid en het weefsel eronder (vet, spieren, pezen, bot) raken beschadigd en sterven af.
Stadia 1
Bij clienten met een lichte huidskleur ziet het eruit als een afgelijnd gebied met blijvende roodheid. Bij clienten met een donkere huid is het te herkennen door een omlijnd gebied met blijvende rode, blauwe of paarse huid. Naast kleur verandering kan warmte van de huid en eventuele vochtophoping zichbaar zijn.
Stadia 2
Word zichtbaar door verlies van een deel van de huidlaag of een blaar. Gedeeltelijk verlies van een laag van de lederhuid (dermis), waardoor een oppervlakkige open wond zichtbaar wordt met een rood roze wondbodem, zonder wondbeslag. Categorie II kan er ook uitzien als een intacte of open/gescheurde, met vocht, serum of bloed gevulde blaar. Ziet eruit als een glimmende of droge oppervlakkige wond.
Stadia 3
Is zichtbaar door het verlies van een volledige huidlaag (vet is zichtbaar) Bot, pezen en spieren liggen niet bloot. De diepte varieert per locatie. De neusbrug, de oren, het achterhoofd en de enkels hebben geen vetweefsel en dan kan de wond oppervlakkig zijn. Decubitus op gebieden met veel vetweefsel kan wel heel diep zijn zonder dat bot, pezen of spieren te zien zijn. Er kan wondbeslag aanwezig zijn.
Stadia 4
Word zichtbaar door verlies van een volledige weefsellaag. Spieren, pezen en/of botten zijn zichtbaar. Er kan wondbeslag of necrose aanwezig zijn. De wond gaat meestal de diepte in, afhankelijk van de locatie. Decubitus kan zich uitbreiden in de spieren, pezen en/of gewrichten. Hierdoor kunnen er botontstekingen ontstaan. Deze categorie kan ook bestaan met een intacte huid.