Decubitus
Wat is decubitus?
Decubitus (doorliggen) is een beschadiging van de huid en/of het weefsel onder de huid. Decubitus ontstaat door aanhoudende druk op de huid of door druk in combinatie met
schuif krachten.
Decubitus ontstaat meestal op de plaats van een uitstekend bot. Risico plaatsen zijn de stuit,
zit knobbels, hielen, ellebogen, schouders, heupen of het achterhoofd.
Hoe ontstaat decubitus?
Decubitus (doorliggen) ontstaat door langdurige druk op één plaats. Door deze druk worden bloedvaten afgeklemd waardoor er onvoldoende zuurstof en voedingsstoffen bij de huid en het weefsel onder de huid kunnen komen. Daardoor kunnen afvalstoffen niet goed afgevoerd worden en ontstaat een beschadiging van het weefsel.
Hoe herken je decubitus?
Decubitus kent vier verschijningsvormen, dit wordt ook wel ernst graden genoemd.
- Graad 1: verkleuring (roodheid) van de huid, die niet verdwijnt of wegdrukbaar is.
- Graad 2: oppervlakkige wond (beschadiging), beperkt tot opperhuid en lederhuid. Bijvoorbeeld een blaar of een schaafwond, zonder dat het onderliggend weefsel is beschadigd.
- Graad 3: een diepere wond van huid en onderhuids vetweefsel, zonder dat de onderliggende botten of pezen (spieren) zijn aangetast.
- Graad 4: een diepe wond waarbij de onderliggende botten of pezen (spieren) zijn aangetast, met of zonder schade aan de opperhuid en lederhuid.
Hoe kun je decubitus voorkomen en behandelen?
Huidverzorging
- Controleer regelmatig of de huid rood is. Controleer bij roodheid of deze weg drukbaar is.
- Controleer wanneer u een getinte huid heeft de huid regelmatig op lokale warmte van de huid; bij een getinte huid is roodheid vaker moeilijk te zien.
- Controleer of risico plaatsen pijnlijk zijn.
- Zorg dat de huid niet vochtig is.
Voeding en vocht
- Zorg er voor dat u voldoende eet en drinkt. Drink ongeveer 1,5 liter per dag.
Houdings verandering
- In bed: Wissel in bed regelmatig van houding.
- Ga bij zijligging in een houding van dertig graden liggen. (zie afbeelding 1)
- Voorkom als u zit in bed dat u onderuit zakt. Doe daarom altijd het voeteneinde omhoog. (zie afbeelding 2).
- Beperk het zitten in bed om de druk op de stuit en de zit knobbels te verminderen.
In de (rol)stoel:
- Zorg voor een goede zithouding (zie afbeelding 3'
- Zorg er voor dat uw zitvlak in ieder geval elk uur even, een paar minuten, los komt van de zitting bijvoorbeeld door naar voren en/of opzij te buigen
Wond behandeling
- Wanneer de huid kapot is, is er sprake van een doorlig wond. Het is het belangrijk om dan uw (huis)arts of een andere betrokken zorgverlener in te schakelen. De doorlig wond zal bekeken worden, er zal met u worden doorgenomen welke maatregelen u treft en of er aanvullende maatregelen nodig zijn.
- Veel wond verband materialen kunnen tegenwoordig meerdere dagen blijven zitten. De wond krijgt dan meer rust om te genezen. Laat u goed informeren over het gebruikte wond verband en waar u op moet letten.
- Spreek goed af wanneer de doorlig plek opnieuw bekeken moet worden.