Vereffening en verdeling
hoofdstuk 9
Gang van zaken na het overlijden
Als iemand overlijdt, dan moet daarvan aangifte worden gedaan bij burgerlijke stand van de gemeente waar het overlijden heeft plaatsgevonden. Vaak zorgt de begrafenisondernemer voor deze aangifte. Bij deze aangifte moet aan de ambtenaar van burgerlijkste stand een verklaring van overlijden worden overhandigd. Dit is een verklaring van een arts dat de dood door natuurlijke oorzaak is tot stand gekomen.
Na het overlijden wordt de bankrekening en giro geblokkeerd. Als iemand is gemachtigd, wordt deze machtiging beëindigd. Het kan voorkomen dat een echtpaar een gezamenlijke rekening heeft, in dit geval is de bank vaak bereid om de rekening open te houden.
De bank heft de blokkering pas op als er bekend is wie de erfgenamen zijn. Hiervoor is een verklaring van erfrecht nodig.
Boedelvolmacht, dit betekent dat de erfgenamen één erfgenaam benoemen die namens hen mag optreden. Dit is handig omdat anders voor elke beslissing iedere erfgenaam aanwezig moet zijn.
In het boedelregister worden de feitelijk gegevens verwerkt, zo zal hierin staan welke notaris de nalatenschap afwikkelt.
Vereffenen van de nalatenschap
Als er eenmaal een verklaring van erfrecht is afgegeven moet de nalatenschap worden vereffend. Dit bestaat uit drie delen;
- De vorderingen innen
- De schulden betalen
- Het legaat uitkeren
Het vereffenen van de nalatenschap mogen de erfgenamen zelf doen. Ze kunnen ook iemand machtigen om het voor hen te doen.
Het kan ook zijn dat er in het testament een executeur benoemd is. In dit geval is de executeur verantwoordelijk voor het vereffenen van de nalatenschap.
Als de erflater wil dat de executeur ook de nalatenschap verdeeld onder de erfgenamen, dan moet de erflater dit uitdrukkelijk bepalen.
Vereffening van een beneficiair aanvaarde nalatenschap, hiervoor gelden bijzondere regels.
Verdelen van de nalatenschap
Als de erfenis is vereffend is het duidelijk wat de omvang van de nalatenschap is. Op dat moment kan de erfenis worden verdeeld. In de meeste gevallen doen de erfgenamen dit zelf, als een executeur of boedelafwikkelaar benoemd is, neemt deze de taak op zich. Als het om een lastige erfenis gaat dan wordt de hulp van een notaris nog wel eens ingeschakeld.
Iedere erfgenaam heeft het recht op de erfenis te vorderen. Als de erfgenamen er niet uit komen wordt er een notaris ingeschakeld. Hij probeert naar een passende oplossing te vinden. Als dit niet lukt, dan moet de rechtbank er aan te pas komen.
Erfbelasting en boedelkosten
Het kan zijn dat over een erfenis erfbelasting moet worden betaald.
Er bestaat ook een vrijgesteld bedrag. Over dit bedrag hoeft geen erfbelasting betaald te worden.
Samenwoners zijn juridisch gezien niets van elkaar. Zij zouden dus erg veel belasting moeten betalen. Dit is natuurlijk niet de bedoeling. Samenwonenden die langer dan vijf jaren of langer samenwonen worden behandeld als echtgenoten.
Er bestaan ook boedelkosten. Dit zijn begrafenis/crematie kosten, het honorarium van de notaris, de verklaring van erfrecht en soms het afwikkelen van de nalatenschap. Deze kosten moeten van de nalatenschap worden betaald. Het bedrag dat de notaris ontvangt is afhankelijk van de hoeveelheid werk die hij heeft verricht. Een executeur die geen vergoeding is toegewezen, mag 1% van de waarde van de nalatenschap in rekening brengen.