Vulkanisme in Indonesië
Het land met de meeste vulkanen ter wereld
Hoe komt dat?
Indonesië is onderdeel van van de "Ring van Vuur" (Ring of fire). Dat is een gebied in de vorm van een rond rondom de Grote Oceaan, dat bestaat uit een keten van vulkanen. De loopt in een boog van Nieuw Zeeland, Indonesië, de Filippijnen, Japan, Rusland, Alaska, Californië en Mexico naar het zuidelijkste punt van Chili. Indonesië ligt op het breukvlak van de drie aardplaten: de Euraziatische plaat, de Indo-Australische plaat en de Pacifische plaat.
Door de platentektoniek zijn er veel en vaak vulkanische uitbarstingen, aardbevingen en tsunami's. Dat komt doordat hier twaalf tektonische platen bij elkaar komen. De ene tektonische plaat schuift daarbij onder de andere. Dat verschijnsel heet ‘subductie’. De wegduikende plaat kan wel 600 tot 700 kilometer diep zakken. Op een paar honderd meter diepte begint het materiaal te smelten. Het magma stijgt op en breekt dan door de aardkorst heen. Vulkaanuitbarstingen als gevolg van subductie zijn heel erg heftig, omdat het doorbreken van de magma door de korst met heel veel kracht gepaard gaat.
Waar?
Met name de Soenda-eilanden (onder andere Borneo, Java, Celebes, Sumatra, Bali, Sumba en Lombok) is een zeer vulkanisch actief gebied. De eilanden zijn zelfs ontstaan door vulkanisme. Op de ‘Soendaboog’ (de boogvormige eilandenrij) schuift de oceanische korst van de Australische plaat onder de Aziatische oceanische korst. Bekende vulkanen op de Soendaboog zijn: Bromo (Java), Gunung Agung (Bali) en de Krakatau.
Waarom wonen er mensen?
De reden dat er toch zoveel mensen in dit vulkanische gebied wonen is dat de gebieden eromheen heel erg vruchtbaar zijn. Dat komt doordat de vulkanische as die na een uitbarsting op de grond neerdaalt vruchtbaar is. Mensen bedrijven akkerbouw op deze gronden en hebben zo veel voedsel en inkomen.
Soorten vulkanen op Indonesie
In Indonesie komen stratovulkanen en, in mindere mate, calderavulkanen voor.
De stratovulkaan ontstaat door het wegduiken van de ene plaat onder de andere plaat (subductie). Deze vulkaan heeft steile hellingen en is opgebouwd uit afwisseldende lagen lava en vulkanisch as. Het magma is hierbij dik en stroperig en daardoor stroomt het langzaam naar buiten. Een uitbarsting (eruptie) gebeurt alleen als de druk heel erg hoog is. Dan stroomt de dikke lava de helling af en worden dikke klonten lava en as de lucht in gespoten, en ook stoom en giftige gassen.
De calderavulkaan is een oude vulkaan met een hele grote krater (honderden meters breed). Deze krater ontstaat bij een uitbarsting door het instorten van het dak van een leeggelopen magmakamer. Meestal ontstaat er in zo’n krater een meer of een andere krater.