Een kind met Downsyndroom op school
Wat zijn de mogelijkheden?
Wat is Downsyndroom?
In Nederland worden jaarlijks ongeveer 180.000 kinderen geboren. Driehonderd daarvan hebben het syndroom van Down, ook wel Downsyndroom genoemd.
Downsyndroom is geen ziekte of een aandoening, maar een genetische conditie, een chromosoomafwijking. Normaliter komen chromosomen in paren voor en hebben mensen er hier 23 van: er zijn dan 46 chromosomen aanwezig.
Bij mensen met Downsyndroom krijgt het vruchtje, door een fout tijdens de celdeling van een bevruchte eicel, geen twee-, maar driemaal het chromosoom 21. Er zijn dan in totaal 47 chromosomen aanwezig.
Als je wordt geboren met het syndroom van Down heb je een verstandelijke beperking. Hoe kinderen met Downsyndroom zich ontwikkelen, verschilt van kind tot kind, zoals bij kinderen zonder beperking ook het geval is.
Opvallend bij Downsyndroom is dat de mensen die zich in deze conditie bevinden een aantal gelijke uiterlijke kenmerken hebben. Hierbij zijn de ogen het opvallendst: de oogspleten zijn vaak nauwer en deze lopen schuin omhoog. Net zoals bij het Mongoolse volk, waar dan ook de (scheld)naam ‘mongool’ vandaan komt.
Naast hun ogen kunnen mensen met Downsyndroom nog meer opvallende uiterlijke kenmerken hebben:
- een kleine kaak, waardoor het lijkt of de tong erg groot is
- een openstaande mond, door de slappe spierspanning
- een kleine neus
- kleine oren
- een ronder, kleiner gezicht
- een vlak achterhoofd
- relatief korte armen en benen
- relatief korte vingers
- één handplooi, een rechte streep over de hand
- dun haar
- witte stipjes aan de rand van de iris
De meeste kinderen met Downsyndroom hebben bij de geboorte een slappe spierspanning. Dit leidt tot een vertraagde motorische ontwikkeling. Zij gaan vaak later zitten, kruipen, staan en lopen dan kinderen zonder Downsyndroom.
Bij de meeste kinderen met Downsyndroom komt vooral de spraak het traagst op gang. Vroegtijdige hulp en stimulering is van groot belang om de spraakontwikkeling zo goed en zo snel mogelijk tot stand te brengen. Een goed voorbeeld doet hierbij wonderen! Er wordt bij kinderen met Downsyndroom regelmatig gebruik gemaakt van gebaren, omdat de taalontwikkeling vaak voorloopt op de spraak. Op die manier kunnen kinderen met Downsyndroom zich ook uitdrukken.
Waarom op een reguliere basisschool laten integreren?
Kinderen met Downsyndroom ontwikkelen zich in principe hetzelfde als kinderen zonder een verstandelijke beperking. Echter, de ontwikkeling verloopt in veel gevallen trager en de ontwikkeling dient extra te worden gestimuleerd. Daarnaast trekken kinderen met Downsyndroom zich op aan kinderen zonder een beperking; zij leren veel van deze kinderen en daarom is het van belang dat zij opgroeien in de reguliere samenleving. Een reguliere basisschool is daarbij een belangrijke plek.
Daarnaast is het voor kinderen zonder een beperking een toevoeging in hun leven, omdat zij gewend raken aan het feit dat iedereen anders is en dat sommige kinderen extra hard moeten werken om iets te bereiken. Zij leren hiermee om te gaan en dat heeft een positieve invloed op de sociaal-emotionele ontwikkeling van ieder kind.
Hoe gaat het in zijn werk?
Ouders zijn in eerste instantie degene die zich moeten verdiepen in het onderwijs dat zij willen voor hun kind. Wat lijkt hen het beste, wat past het beste bij hun kind? Als zij hebben besloten dat dit regulier onderwijs is, dienen zij een gesprek aan te vragen bij een gewenste school. De directeur gaat met de ouders in gesprek om de mogelijkheden te bespreken. In de meeste gevallen kan het kind met vier jaar starten. Als het kind nog erg achter loopt in zijn of haar ontwikkeling kan hij of zij ook rond het vijfde jaar starten.
Hoe zit het met zindelijkheid?
Er zijn kinderen met Downsyndroom die nog niet zindelijk zijn op hun vierde jaar. Er zijn een aantal oplossingen te bedenken:
- Afhankelijk van de schooltijden van de school kan het kind tussen de middag, tijdens de lunch, thuis komen. Het kind wordt dan thuis verschoond; de luier hoeft in de ochtend niet verwisseld te worden. Echter, als het kind ontlasting in zijn of haar luier heeft, moet dit worden verschoond. Wellicht is er iemand op school bereid deze luier te verschonen. Zo niet, dan zijn er vaak mogelijkheden om van buitenaf iemand te laten komen, die de luier verschoond. Van belang is dat het kind verteld wordt dat het moet proberen de ‘grote boodschap’ thuis te doen.
- Is er een continurooster, dan moet er een vast iemand komen die de luier in ieder geval één keer per dag kan verschonen. Dit kan een personeelslid, een overblijfmoeder of iemand van buitenaf zijn.
- Een zindelijkheidstraining wordt aangeraden. Op de website van Zindelijkheidstraining staat praktische informatie, maar ook kan via de kinderarts in het ziekenhuis een passende training worden gedaan.
Ook in een grote klas is inclusie mogelijk
Kunnen extra (financiële) hulpmiddelen worden ingezet?
Met de ingang van Passend onderwijs op 1 augustus 2014 gaat de zorgplicht in. Dat betekent dat zodra ouders hun kind aanmelden bij de school dat deze school de verplichting heeft om de meest passende onderwijsplek voor het kind te zoeken. Vroeger moesten ouders zelf op zoek naar het meest geschikte onderwijs voor hun kind, zeker als hun kind extra ondersteuningsbehoefte nodig had. Nu is de school verplicht om de beste onderwijsplek voor het kind te vinden. Dat kan zijn op de eigen school, maar het kan ook op een andere reguliere school zijn, een school voor speciaal basisonderwijs of een school voor speciaal onderwijs. Aleen kinderen die een kleine ondersteuning of aanpassing nodig hebben kunnen integreren in regulier onderwijs. Als zij dusdanig veel ondersteuning, begeleiding of verzorging nodig hebben, is het speciaal (basis)onderwijs een betere plek voor het kind.
De rugzak verdwijnt, maar het geld waar de kinderen mee ondersteund worden blijft.
Filmpje uit de praktijk
Contact of hulp gewenst?
Deze folder is voortgekomen uit mijn scriptie 'Gewoon... Downsyndroom'. Indien gewenst stuur ik u mijn scriptie met veel plezier toe.
Email: evamelsvoort@hotmail.com
Location: Den Haag, The Netherlands
Phone: 06-12958248
Facebook: facebook.com/eva.vanamelsvoort