DİJİTAL KÜTÜPHANE
ENGELLİ ÇOCUK HAKLARI AĞI
EÇHA DİJİTAL KÜTÜPHANESİ NEDİR?
Engelli Çocuk Hakları Ağı, 83 tane üyesi ile Türkiye'de engelli çocuk hakları alanında faaliyet gösteren en büyük çatı örgütlerden biridir. EÇHA kurulduğu 2016 yılından bu yana hem üyelerinin hem de engelli çocuk alanında çalışan diğer hak temelli örgütlerin bilgi birikimlerinden yararlanmayı ve bunları yaygınlaştırmayı kendi görevleri arasında görmüştür.
Dijitalleşme ile birlikte sivil toplumda da bir dijital dönüşüm gerçekleşmektedir. Kimilerine göre her ne kadar matbu eserin yerini tutmasa da çevrimiçi araçlarla hazırlanan dijital yayınlar artık hayatımızın yadsınamaz bir parçası. Bir açıdan çevresel sürdürülebilirlik bir açıdan da geniş kitlelere daha kolay ve ücretsiz ulaşabilme amacıyla pek çok sivil toplum örgütü artık dijital yayınlar hazırlamaktadır.
Biz de EÇHA olarak dijital belleğimizi oluşturmak, üyelerimizin ve engellilik alanında çalışan kurum, kuruluş ve örgütlerin yayınlarının yaygınlaştırılmasına destek olmak amacıyla bu bülteni hazırlamak istedik.
Umarız bir araya getirdiğimiz yayınlarla alan çalışmacılarına ve ilgililerine destek olabiliriz.
İÇİNDEKİLER
- EÇHA 2. Otizm Eylem Planı'na Dair Görüş Raporu
- EÇHA 20. Milli Eğitim Şurası Bilgi Notu
- 20. Milli Eğitim Şurası Tavsiye Kararları
- Covid19 (Pandemi) Sürecinde ‘Özel Gereksinimli Çocukların ve Ailelerinin İhtiyaçlarını Belirlemeye Yönelik’ Eğitim ve Sağlık Analiz Raporu
- EÇHA Gölge Rapor 2019
- Engelli Çocuk Hakları Ağı'nın Güçlendirilmesi Projesi Kapasite Geliştirme El Kitapları
- Şule Özcan - Ağlama Anne (Gören Kalpler Eğitim Derneği)
- Kudret Bozan - Bir Yudum Nefes İçin (Kistik Fibrozis Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği)
- Görme Engelli Öğrencisi Bulunan Öğretmenler İçin Sık Sorulan Sorular Kitapçığı (Eğitimde Görme Engelliler Derneği)
- Kapsayıcı Eğitim İçin Erişilebilirlik Mümkün Video Serisi (Eğitimde Görme Engelliler Derneği)
- Görmeyen Bireylere Yönelik Erişilebilir Dijital Eğitim Materyali Hazırlama Kılavuzu (Eğitimde Görme Engelliler Derneği)
- Görme Engelli Lise Öğrencilerine Yönelik Sık Sorulan Sorular Kitapçığı (Eğitimde Görme Engelliler Derneği)
- SMA Aile Bilgilendirme Kitabı (SMA Hastalığı ile Mücadele Derneği)
- Özel Gereksinimli Çocuğu Olan Anne - Baba El Kitabı Serisi: İşitme Yetersizliği (Biyonik Kulaklı Çocuklar Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği)
- Türkiye'deki Bireylerin Otizm Algısı ve Bilgi Düzeyi Araştırması 4 (Tohum Otizm Vakfı)
- Türk İşaret Dili Sözlüğü (Van İşitme Engelliler ve Aileleri Derneği)
Zekam Senin Elinde-Beni Doğru Besle (PKU Aile Derneği)
İnsani Risk Durumlarında Rehabilitasyon Hizmetlerine Erişim (İşitme Engelliler ve Aileleri Derneği)
Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşmesinin işaret dili, alt yazılı sesli betimlemesi (Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı)
Doğru Sözlük (Hayat Sende Gençlik Akademisi Derneği)
- Albinizmli Bireylerin Karşılaştıkları Hak İhlalleri (Albinizm Derneği)
- Serebral Palsi: Favori Kelimelerim (Can Child)
- Gelişimsel Değerlendirme: Nörogelişimsel Bozukluklarda Teori, Pratik ve Uygulama (Çocuk Fizyoterapistleri Derneği)
- Çocuklarda Habilitasyon (Hacettepe Üniversitesi, Çocuklarda Habilitasyon Uygulama ve Araştırma ve Merkezi)
- Görme Engelli Çocuğu Olan Aileler Nelere Dikkat Etmeli? (Eğtimde Görme Engelliler Derneği)
- Yararlı Web Siteleri
- İletişim
EÇHA 2. Otizm Eylem Planı'na Dair Görüş Raporu
EÇHA 20. Milli Eğitim Şurası Bilgi Notu
20. Milli Eğitim Şurası Kararları
Covid19 (Pandemi) Sürecinde ‘Özel Gereksinimli Çocukların ve Ailelerinin İhtiyaçlarını Belirlemeye Yönelik’ Eğitim ve Sağlık Analiz Raporu
Rapora buradaki linkten ulaşabilirsiniz.
EÇHA Gölge Rapor 2019
Engelli Çocuk Hakları Ağı'nın Güçlendirilmesi Projesi Kapasite Geliştirme El Kitapları
Engelli Çocuk Hakları Ağı'nın Güçlendirilmesi Projesi kapsamında düzenlenen kapasite geliştirme eğitimlerinin ardından uzmanlarca hazırlanan el kitapları yayınlandı! Kitaplara erişmek için isimlerine tıklayabilirsiniz.
Kitapçıkların konuları ve yazarları:
1- İç Yönetişim - Aysun Telek (Yönetim Danışmanı)
2- Gönüllü Yönetimi - Sertaç Şipka (Sosyal Fayda Ajansı Kurucusu)
3- Sivil Toplumda İnsan Kaynakları Yönetimi - Sermin Kağan (Sivil Toplumda İnsan Kaynakları ve Yönetim Danışmanı)
4- Stratejik Planlama - Merve Kayaokay (MEKA Eğitim Danışmanlık Kurucusu)
Şule Özcan - Ağlama Anne (Gören Kalpler Eğitim Derneği)
Bu kitabı yazarken kendimden çıktım yola; yaşadıklarımı, hislerimi, hiçbir zaman kaybetmemem gerektiğine olan inancımı geçirdim aklımdan. Sonra mesleğimi, çevremdeki engellileri ve ailelerini, bu süreçte karşılaştığım olayları; toplumun engellilere yönelik önyargılarını, çoğu olumsuz bakış açılarını düşündüm. En çok da yüreği yanan, ağlayan anneleri, babaları ve çocukların gülen gözlerini…
Şule Özcan kendi deneyimlerini anlatıyor bu kitapta. Yaşadıklarını paylaşmakla kalmıyor, engelli bir çocuğa sahip olan ailelere "Önce kabul edebilmekle başlar her şey…" diyor. Sonra sırayla anlatıyor ne yapılmalı, nasıl hareket edilmeli… Engelleri aşmanın yolunu gösteriyor okuyucuya… Kitap ismiyle bütünleşiyor ve "Ağlama Anne" diyor her bir sayfada…
(Tanıtım Bülteninden)
Kudret Bozan - Bir Yudum Nefes İçin (Kistik Fibrozis Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği)
Yüzme bilmeden,
Daha deniz görmeden,
Hiç güneşte yanmadan…
Şimdi ölmek istemem bir kalbi sarmadan…
Çoban Yıldızı - Teoman
Yakalandığı ‘kistik fibroz’ hastalığı nedeniyle kısacık ömrünün büyük bir bölümünü oksijen tüplerine bağlı geçiren bir çocuk…
Oğlunun iyileşmesi için mücadele ederken meme kanserine yakalanıp yenen,
tek bir gün bile umudunu yitirmeyen bir anne… Soğuk hastane odalarında geçen günler, yürek ağızda bekleyişler, uykusuz geceler, nefes alabilmek için verilen mücadeleler, umut arayışları, dualar ve ölüm…
Kudret Bozan’ın hayat hikâyesini ve oğlu Ege’nin amansız hastalığına karşı verdiği mücadeleyi okurken, aldığınız nefesin kıymetini bilecek, hasta yatağında dahi şakalar yapan bir çocuğun yaşama olan bağlılığına hayran olacaksınız.
Bir Yudum Nefes İçin, oğlunu yitiren bir annenin kaleminden dökülenler. (tanıtım yazısından)
Kitabı kitapçılardan ve internetten temin edebilirsiniz.
Görme Engelli Öğrencisi Bulunan Öğretmenler İçin Sık Sorulan Sorular Kitapçığı (Eğitimde Görme Engelliler Derneği)
Bu kitapçık, Eğitimde Görme Engelliler Derneği Eğitim Komisyonu tarafından görme engelli öğrencisi olan öğretmenler için hazırlanmıştır. Kitapçığın amacı; görme engelli öğrencilerin eğitim hakkından diğer öğrencilerle birlikte tam ve eşit şekilde faydalanabilmesi için öğretmenlere, bu öğrencilerin bireysel farklılıklarına, bu farklılıklardan doğabilecek ihtiyaçlarla bu ihtiyaçların giderilebilmesine yönelik yöntem, teknik ve teknolojilere dair ipuçları sağlamaktır. (Tanıtım yazısından)
Kitapçığa buradaki linkten ulaşabilirsiniz.
Kapsayıcı Eğitim İçin Erişilebilirlik Mümkün Video Serisi (Eğitimde Görme Engelliler Derneği)
Eğitimde Görme Engelliler Derneği, "Kapsayıcı Eğitim İçin Erişilebilirlik Mümkün" mottosuyla, görme engelli öğrencisi bulunan öğretmenlere ve ebeveynlere yönelik 7 seriden oluşan bilgilendirme videoları hazırladı. Videolar, Sivil Düşün AB Programı desteğiyle oluşturuldu.
Videolarda; görme engelli öğrencilerin hangi yöntemlerle sınav olabildikleri, ders materyallerini nasıl kullandıkları, erişilebilir bir dijital eğitim içeriği hazırlanırken dikkat edilebilecekler, bağımsız yaşam becerileri, kariyer planlaması, görme engelli çocuğu bulunan ailelerin tutumu ve engelli öğrencilerin eğitim haklarına dair bilgilendirmeler yer alıyor. (tanıtım yazısından)
Videolar İçin buraya tıklayabilirsiniz.
Görmeyen Bireylere Yönelik Erişilebilir Dijital Eğitim Materyali Hazırlama Kılavuzu (Eğitimde Görme Engelliler Derneği)
Bu kılavuz, "eğitim içeriklerine engelli engelsiz herkesçe tarafından erişilmesi" ifadesine bir nebze ışık tutmak münasebetiyle Eğitimde Görme Engelliler Derneği (EGED) bünyesinde hazırlanmıştır.
Günümüzde Gelişen teknolojiyi ve dijitalleşen içerikleri görme engelli ve az gören kişiler olarak deneyimlemek büyük oranda mümkün hale gelmiştir. Daha etkili, daha kullanışlı olarak tasarlanan eğitim içerikleri, lise ve üniversite sınavına hazırlık materyalleri, soru bankaları, online içerikler biçiminde çokça karşımıza çıkmaktadır. Eğitim teknolojileri bağlamında görme engelli bireyler için ekran okuyucular; az gören bireyler içinse büyüteç, kontrast kolaylıkları gibi erişilebilirlik seçenekleri önem arz etmektedir.
Günümüzde sunulan eğitim içeriklerinin çoğunda ekran okuyuculara ait format veya içerik düzenlemeleri gerektiren alanlar vardır. Bunun tezahürü olarak görme engelli / az gören kullanıcılar, teknolojiye eriştikleri halde bilgiye erişememektedir.
Bu kılavuz, başlıklar altında toplanmış bölümler ile söz konusu içerik ve format düzenlemelerine dair temel bilgiler verebilmek amacıyla kurgulanmıştır. (tanıtım yazısından)
Kılavuza buradaki linkten ulaşabilirsiniz.
Görme Engelli Lise Öğrencilerine Yönelik Sık Sorulan Sorular Kitapçığı (Eğitimde Görme Engelliler Derneği)
Bu kitapçık, Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu tarafından desteklenen ve Sivil Toplum Geliştirme Merkezi (STGM) Derneği tarafından yürütülen Birlikte Hibe Programının yararlanıcıları arasında yer almamız nedeniyle, söz konusu program dahilinde hazırlanmıştır.
Görme engelli lise öğrencilerine yönelik sık sorulan sorular kitapçığı; Eğitimde Görme Engelliler Derneği tarafından, lise öğreniminize başlarken ve öğreniminiz süresince okulunuza daha hızlı uyum sağlayabilmeniz, fikir sahibi olmadığınız konularda ipuçları yakalayabilmeniz ve eğitim sürecinizin bu en önemli dönemlerinden birini daha başarılı geçirebilmenize katkıda bulunabilmek için hazırlandı. “Görme engelli lise öğrencileri için sık sorulan sorular kitapçığı” adını verdiğimiz bu dokümanda; eğitim hakkınızı güvence altına alan yasal düzenlemelerden okulda ne gibi uyarlamalar talep edebileceğinize, öğretmenlerinizle ve sınıf arkadaşlarınızla kuracağınız ilişkilere dair tavsiyelerden faydalanabileceğiniz kütüphanelere, İşinizi kolaylaştırabilecek araç gereçlerden teknolojik çözümlere, sınav düzenlemelerinden bağımsız harekete, birçok konuyu ele almaya çalıştık.
Bu dokümanı hazırlarken hem derneğimize yöneltilen, hem de paylaşım ağlarımıza ulaşan soruları inceledik ve “sık sorulan sorular” formatında bir içerik sunmaya karar verdik.
Böylelikle 6 farklı bölümde çeşitli sorular ve onlara verilen kısa cevaplardan oluşan bir kitapçık meydana geldi. (tanıtım yazısından)
Kitapçığa buradaki linkten ulaşabilirsiniz.
SMA Aile Bilgilendirme Kitabı (SMA Hastalığı ile Mücadele Derneği)
Kitaba ücretsiz olarak erişebilmek için buradaki linki doldurabilirsiniz.
Özel Gereksinimli Çocuğu Olan Anne - Baba El Kitabı Serisi: İşitme Yetersizliği (Biyonik Kulaklı Çocuklar Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği)
Bu kitap işitme yetersizliğinden etkilenmiş çocuğa sahip anne babaların fikirleri alınarak tasarlanmıştır. Yolun başında olan anne babalarımız için şunu çok rahat söyleyebilirim yalnız değilsiniz. Çocuğunuzun tarama testlerinin yapılmasından cihazlanmasına, cihazlarının öneminden evde materyal tasarlamaya, evde oyun oynama yöntemlerinden beslenmeye, güvenlikten haklara kadar birçok konu titizlikle ve detaylıca alan uzmanları tarafından yazılmıştır. Her bölüm sizler için ayrı bir önem taşımaktadır.
Teknolojinin getirdiği yenilikler duymayı artık çok daha mümkün kılmaktadır. Bu nedenle çocuklarımız rahat duyup ve konuşmayı edinebilmektedirler. Akranları ile aynı okullarda eğitim görebilmektedirler. Ancak bunların mümkün olabilmesi için çocuğumuzla çok iyi ilgilenmeli ve eğitimlerini olması gerektiği gibi sürdürmeliyiz. Bu süreçte elinizdeki kitap sizin yolunuzu aydınlatacaktır.
Alanda büyük bir eksikliği dolduracak bu kitabın ortaya çıkmasında emeği geçen alan uzmanlarına teşekkür ederim. Destekleri için Sn. Özgür Doğan’a ve Eğiten Kitap Yayınevine teşekkür ederim.
Tüm çocuklarımıza ses olmak umuduyla. (tanıtım yazısından)
Kitabı kitapçılardan ve internetten temin edebilirsiniz.
Türkiye'deki Bireylerin Otizm Algısı ve Bilgi Düzeyi Araştırması 4 (Tohum Otizm Vakfı)
GFK Türkiye'nin desteği ile dördüncüsünü gerçekleştirilen "Türkiye'deki Bireylerin Otizm Algısı ve Bilgi Düzeyi Araştırması" yayınlandı!
‘Otizmin belirtilerini biliyor musunuz?’ sorusuna ‘evet’ diyenlerin oranı 2015’te % 7, 2017’de % 18, 2019’da % 44 iken 2021’de % 52’ye yükseldi.
Rapora ait diğer pek çok detayı buradaki linkten inceleyebilirsiniz.
Türk İşaret Dili Sözlüğü (Van İşitme Engelliler ve Aileleri Derneği)
Sözleşme makamı; Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Avrupa Birliği Koordinasyon Daire Başkanlığı olan Dezavantajlı Kişilerin Sosyal Entegrasyonu ile İstihdam Edilebilirliklerinin Geliştirilmesi Programı Kapsamında VAN İŞİTME ENGELLİLER VE AİLELERİ DERNEĞİ (VİED) Tarafından Yürütülen ‘Engelli Kadınların İstihdam Edilebilirlikleri İçin Eğitim ve Farkındalık’ Projesi (TRH4.1.ISEDP/P-03/2054) Kapsamında üretilen Türk İşaret Dili Sözlüğü'ne buradaki linkten ulaşabilirsiniz.
Zekam Senin Elinde: Beni Doğru Besle
PKU hastalığı, yiyemeden büyüyen çocuklar ve bu konudaki hayati sorunlar. Eğitim, anlayış, tanıtım…
Bu hastalıkla ilgili Türkiye’deki sorunlarla başa çıkmanın yöntemleri. Gönüllülük. Üstlenilen misyon ve alınan yollar…
Deniz Atakay’dan bütün hasta ve hasta aileleri ve hatta sağlık çalışanları için çok faydalı bir kitap... (tanıtım yazısından)
Kitabı kitapçılardan ve internetten temin edebilirsiniz.
İnsani Risk Durumlarında Rehabilitasyon Hizmetlerine Erişim
Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme'nin işaret dili, alt yazılı sesli betimlemesi (ASHB)
Doğru Sözlük (Hayat Sende Gençlik Akademisi Derneği)
Bu kitapçıktaki önerilerimizi dikkate alacağınızı, çalıştığınız kurumlar içerisinde bu kullanımların yaygınlaştırılacağını ve bundan sonra hayatımıza yön verecek haber ve filmlerdeki olumsuz söylemlerin ve hatalı kullanımların sayısını sizlerle birlikte azaltmayı umuyoruz. ..." (Tanıtım Bülteninden)
Doğru Sözlük'e buradaki linkten ulaşabilirsiniz.
Albinizmli Bireylerin Karşılaştıkları Hak İhlalleri
Albinizm, melanin pigmentinin eksikliğinden kaynaklanan genetik bir durumdur ve albinizmli bireyler ışığa karşı hassasiyet, az görme gibi özellikleriyle topluma tam ve etkin katılımlarını engelleyen bazı hak ihlalleri ile karşı karşıyadır. Bu ihlalleri ortaya koymak, albinizm hakkında farkındalığı arttırmak ve karşılaşılan problemlere çözün önerileri sunarak albinizmli bireylerin toplumsal hayata katılımlarını en üst düzeyde sağlayabilmek amaçlanmaktadır.
"Albinizmli bireylerin karşılaştıkları hak ihlalleri" çalışması Albinizm Derneği tarafından hazırlandı ve Etkiniz AB Programı tarafından desteklenmiştir. "Albinizmli bireylerin karşılaştıkları hak ihlalleri" başlıklı çalışma raporuna (Türkçe-İngilizce) aşağıdaki linke tıklayarak ulaşabilirsiniz.
Serebral Palsi: Favori Kelimelerim
Gelişimsel Değerlendirme: Nörogelişimsel Bozukluklarda Teori, Pratik ve Uygulama
"Ülkemizde farklı nedenler ile yaşama katılım sürecinde problem yaşayan çocuk sayısı oldukça fazladır. Gelişim problemleri ve özellikle nörogelişimsel problemi olan çocukların (re) habilitasyon uygulamaları multidisipliner bir ekip ile yapılmalıdır. Bebek ve çocuklarda tipik ve atipik gelişimin, çok yönlü incelenmesi ve her bir gelişim alanının birbirini etkilediğini bilerek yorum yapılması gerekmektedir. Bütüncül yaklaşım ile gelişimsel değerlendirme ve motor-duyu-bilişsel ve sosyal gelişim alanlarının uzmanları tarafından ele alındığı (re)habilitasyon yaklaşımları nörogelişimsel problemi olan çocuğrun aktivite-katılım bağımsız olmasını sağlayarak günlük yaşam kalitesini artıracak, aileyi destekleyerek hayatlarını kolaylaştıracaktır. Çevirisi yapılan bu kitapta, profosyonellere nörogelişimsel problemi olan çocukların tüm gelişim alanlarındaki problemleri ve bu problemlerin birbirleri olan ilişkilerini anlama ve gerekli yol haritasını çizebilme adına yararlı bilgiler, deneyimlerin aktarılması ve pratik uygulamalar yanında; tipik olmayan gelişim sergileyen bebek ve çocuklarda, gelişimin her alanındaki durumlarının erken tanılanması ve erken müdahale imkanının sağlanması son derece önemlidir. Bu kitapta, nörogelişimsel problemi olan riskli bebeklere multidisipliner sağlık ekibi tarafından uygulanan ayrıntılı ve bütüncül gelişimsel değerlendirme ve erken müdahale yaklaşımları sunulmaktadır.
Bu kitabı, kendi alanında uzman, nöro gelişimsel problemi olan çocukları tanıyan, deneyimli geniş bir pRofesyonel grup ile çevirdik. Önemli üniversitelerin, değerli öğretim elemanlarından oluşan çeviri ekibimizin her bir üyesi çevirisini yaptığı bölüme ayrıca değer kattı. İlk teşekkürümüzü büyük bir özveri ve istekle emek veren yazarlarımıza yapmak isteriz.
Bu kitap, Çocuk Fizyoterapistleri Derneği (ÇFD) Yönetim Kurulu'nun katkılarıyla Çocuk Fizyoterapistleri Derneği adına yapılmıştır. Emeği geçen herkese çok teşekkür ederiz.
Çocuklarda multidisipliner yaklaşım ve habilitasyon ihtiyacı olan çocuğa bütüncül yaklaşım modeli açısIndan ülkemizde bir ilk olan Hacettepe Üniversitesi Çocuklarda Habilitasyon Uygulama ve Araştırma Merkezi (ÇUHA)'ya katkılarından dolayı teşekkür ederiz.
Çeviri editörleri olarak tüm birikim ve deneyimimizi edindiğimiz üniversitelerimiz, Hacettepe Üniversitesi ve Nuh Naci Yazgan Üniversitesi çalışma arkadaşlarımıza teşekkürlerimizi sunarız.
Nörogelişimsel problemi olan çocuklarda, uzunca yıllarda oluşan deneyimimizi erken müdahale ve rehabilitasyon uygulama alanındaki akademik ve klinik deneyimlerimizi, çok büyük bir ekiple sizlere sunmaya çalıştık. Her şey çocuklar ve ailelerine yardımcı olabilmek için…
Bu alanda çalışan meslektaşlarımıza, yol arkadaşlarımıza ışık olması dileği ile…." (Tanıtım yazısından.)
Patricia M. SONKSEN tarafından yazılan ve çeviri editörlüğünü Meltem YAZICI ile Mintaze KEREM GÜNEL'in üstlendiği Gelişimsel Değerlendirme: Nörogelişimsel Bozukluklarda Teori, Pratik ve Uygulama kitabını kitapçılardan temin edebilirsiniz.
Çocuklarda Habilitasyon
"Çocuklar için 21.yüzyılda üç temel kavram çok önem kazanmıştır. Çocuklar yetişkinlerden farklıdır ya da çocuklar özel bir biyolojik kategoride düşünülmelidir, çocukların yetişkinliğe hazırlanması gerekir ve çocukların yetiştirilmesi yetişkinlerin sorumluluğudur. Çocukların erişkinlere göre farklı ve özel olmasını hatırlatan bir söz olan ‘’Çocuklar büyüklerin minyatürü değildir’’ sözü, çocuklarda habilitasyon uygulamalarında, her uygulamanın, çocuğun gelişmesini devam ettirme ve en önemlisi de ‘’büyüme ve olgunlaşma’’ sürecinde olan dinamizminin uygun yapılandırılması gerekliliğini anlatmaktadır.
Pediatrik habilitasyon kavramı günümüzde çocuğun fizyolojik, anotomik ve çevresel ve kültürel farkılılıklar içerisinde, fonksiyonel, psikososyal ve günlük yaşamda bağımsızlığa ulaştırılması, sosyal katılımının akranlarına uygun sağlanması olarak tanımlanabilir.
Ekip çalışması bir grup profesyonelin ortak bir hedef için organize bir şekilde, birbirleriyle etkileşim içinde çalışması şeklinde tanımlanmaktadır. Habilitasyon uygulamaları ekibinde, uzmanlar çocuğun ve ailenin gereksinmelerine göre değişik disiplinlerden oluşmaktadır ve hiç değişmeyen ekip üyeleri ise çocuğun ailesi ve tam merkezde yer alan çocuklardır.
Çocukluk dönemi; tüm çocuklar için, deneyim öğrendiği ve yaşı ile uyumlu günlük yaşam aktivitelerine katılım yolu ile sosyal katılım becerilerinin geliştiği ve toplumun bir parçası olduklarını öğrendikleri önemli bir fırsat dönemidir. Bu nedenle, herhangi bir yapı ve fonksiyon bozukluğu ile aktivite ve katılım kısıtlılığı gösteren çocukların; en üst seviyede performans becerilerini ortaya çıkarmalarına yardımcı olabilecek multidisipliner/interdipliner / transdisipliner habilitasyon müdahalelerine en erken dönemde ulaşabilmelerinin, çocukların toplumsal katılım becerilerinin geliştirilebilmesi için çok önemli olduğu bilinmektedir.
Sağlık ve sosyal bilimleri alanında farklı disiplinlerdeki bilgilerin harmanlanması ile sorunun ya da konunun daha derinlemesine, çok boyutlu ve bütüncül yaklaşımla belirlenmesini sağlamakta ve daha etkili çözümler bulunmasını desteklemektedir. Bu durumun her bilim dalında olduğu gibi sağlık ve sosyal bilimler alanında da disiplinlerin yarattığı bilgi, deneyim ve uygulamaların paylaşımı ile gerçekleştiği bilinmektedir. Özellikle erken çocukluk dönemi ile çalışan profesyonellerin teşhis, tanılama, müdahale, eğitimi içeren uygulamaların koordinasyonu tüm dünyada bir model ile uygulanmaktadır.
Hacettepe Üniversitesi Çocuklarda Habilitasyon Uygulama ve Araştırma
Merkezi (ÇUHA) çok disiplinli ekip yaklaşımı ile faaliyet gösteren bir araştırma merkezdir. Bu merkezde; çocuklarda ortaya çıkan günlük yaşamı, eğitimlerini ve hayata katılımı olumsuz etkileyen sorunların erken dönemde belirlenmesi, önlenmesi ve sorunların azaltılması yönünde çalışmalar yapılması, çoklu engele sahip olan çocukların etkin ve kaliteli interdisipliner yaklaşım ile yürütülen habilitasyon hizmetlerinden faydalanmasının sağlanması, sadece çocukların değil aynı zamanda ailelerinin yaşam kalitesini arttırmaya yönelik araştırma, geliştirme ve uygulama çalışmalarının yapılması hedeflenmektedir. Merkezin, bebeklerde ve çocuklarda kısıtlayıcı ve engel oluşturucu durumlar oluşmadan, sorunların önceden belirlenmesi, aile temelli müdahale programlarının hazırlanması, erken dönemde gelişimsel problemlerin tespit edilerek ortaya çıkabilecek günlük yaşamı ve bağımsızlığı zorlayan sorunları en aza indirmek, üniversitenin ilgili bölüm ve anabilim dalları ile diğer üniversitelerin ilgili birimleri ve uluslararası işbirlikleri ile habilitasyon alanında bilimsel araştırma, geliştirme ve uygulama çalışmaları ve eğitim faaliyetlerinde bulunmak hedefleridir. Çoklu disiplinli profesyonel ve alanında uzman yaklaşım ile çocuk ve ailelerinin yaşam kalitesi standartlarını arttırmak ve çocukların toplum içinde sağlıklı olarak yaşamlarını sürdürmelerine katkıda bulunmak için çalışmalarını sürdürmektedir.
Çocukta motor, duyusal ve bilişsel bütünlük gelişimin en önemli parçalarındandır. Herhangi bir nedenle bu bütünlüğün bozulması değişik seviyelerde “dezavantaj” olarak ortaya çıkabilmekte ve sürekli büyüyüp gelişmekte olan çocuklarda, sağlık durumlarını bozacak her türlü negatif etken, gelişmelerini de olumsuz yönde etkileyebilmektedir. Çocukluk çağına ait problemler, en sık, nörogelişimsel, metabolik, genetik ya da ortopedik hastalıklar/sorunlar; çocuğun tipik gelişimini ve hayata katılımını etkileyen fiziksel, bilişsel, görme, işitme, konuşma, duygu-durum, öğrenme yetersizlikleri yanında hiperaktivite ve dikkat eksikliği, otizm spektrum bozuklukları olarak; habilitasyon ihtiyacı ile karşımıza çıkmakta, çocuk ve aile için yaşamı güçleştirmektedir. Bu özel gereksinimi olan çocuklar; fiziksel özellikler, bilişsel, duyusal, hareket, sosyal davranışları ve iletişim becerileri yönünden tipik gelişen bir çocuktan farklı olan, bunun için profesyonel yardım alması gereken “kırılgan” “öncelikli” çocuk olarak tanımlanabilir.
Günümüzde modern habilitasyon yaklaşımlarını sunmaya çalıştığımız, Hacettepe Üniversitesi Çocuklarda Habilitasyon Uygulama ve Araştırma Merkezi (ÇUHA) değerli yönetim kurulu, danışma kurulu üyeleri ve bu alanda çalışan araştırmacılar ile kaleme aldığımız bu kitabın, Pediatrik Habilitasyon alanında yer alan profesyoneller ve uzmanlar için yararlı olmasını, yol gösterici olmasını dileriz.
Kitabın yazımında yer alan tüm yazarlarımıza şükranlarımızı sunarız. Merkezimizi www.cuha.hacettepe.edu.tr adresinden takip edebilirsiniz.
Kitap editörleri adına
Prof. Dr. Mintaze Kerem Günel
Hacettepe Üniversitesi
Çocuklarda Habilitasyon Uygulama ve Araştırma ve Merkezi (ÇUHA) Müdürü" (Tanıtım yazısından)
Kitabı, kitapçılardan temin edebilirsiniz.
Görme Engelli Çocuğu Olan Aileler Nelere Dikkat Etmeli?
Dokunmak neden çok önemli? Görme engelliler için betimleyici açıklayıcı eğitim dili kullanımı nedir?
Bağımsız yaşam becerilerinin öğreniminde ailenin rolü nedir?
Bağımsız hareket etmek neden önemlidir?
Tüm bu sorularınızın yanıtlarını bu videoda bulabilirsiniz.
Kapsayıcı Eğitim için erişilebilirlik mümkün!
Yararlı Web Siteleri
- Engelli hakları, engellilere yönelik ayrımcılık kavramı vb. temel bakış açısıyla ilgili bilgiler ve engelli hakları mevzuatına erişim yöntemlerine, hak arama yöntemlerine, dilekçe örneklerine http://engellilericindilekce.org sayfasından ulaşabilirsiniz.
- Engelli bireylerin hakları, hak ihlalleri ile ilgili yapılan izleme ve raporlama çalışmaları ile ilgili yayınlar için http://www.engellihaklariizleme.org/tr/yayinlar.html sayfasından faydalanabilirsiniz.
- Dilekçe, rapor vb. yazışmalarda dil kuralları için http://tdk.org.tr/ sayfasından faydalanabilrisiniz.
- Çocuk hakları alanında yayınlar için http://www.cocugasiddetionluyoruz.net/kategori/yayinlar-belgeler sayfasını inceleyebilirsiniz.
- Konularına göre engelli hakları ile ilgili mevzuatlara bu linki tıklayarak ulaşabilirsiniz. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü T.C. Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü
- Çocuk hakları ile ilgili mevzuata bu linkten ulaşabilirsiniz.
- STK’ların ürettiği ve/veya sivil toplumla doğrudan ilişkili rapor, dokümanlar, haberler için http://www.sivilsayfalar.org sayfasından faydalanabilirsiniz.
- STK'lar için eğitimler ve fonlar ile ilgili haberleri takip etmek için http://www.stgm.org.tr/tr sayfasından faydalanabilirsiniz.
- STK projeleri, destekler, dijital yayınlar için http://sivildusun.net/ sayfasından faydalanabilirsiniz.
- Uluslararası Çocuk Merkezi tarafından hazırlanan http://cocukhaklariizleme.org/ sayfasından çocuk hakları konusunda veri, rapor ve doküman gibi farklı belgelere ulaşabilirsiniz.
- Engellilik ve ayrımcılık ile ilgili yayınlar ve raporlar için http://secbir.org/tr/yayinlar sayfasından faydalanabilirsiniz.
İLETİŞİM
EÇHA ve/ya projemiz hakkında bilgi edinmek için aşağıdaki iletişim kanallarından bize ulaşabilirsiniz.
Telefon: 0312 425 20 87 / 0534 261 31 20 (Hafta içi 09.00 - 18.00 arası)
E-mail: engellicocukhaklariagi@gmail.com / info@echa.org.tr
Adres: Kocatepe Mahallesi Hatay Sokak Sabancı İş Merkezi 4/20 Çankaya ANKARA
Facebook: https://www.facebook.com/EngelliCocukHaklariAgi
Twitter: https://twitter.com/ECHA_Turkey
Instagram: https://www.instagram.com/engellicocukhaklariagi/
YouTube: https://www.youtube.com/channel/UCt9romN0UPh3K2WkrT12hKg
Web: www.echa.org.tr