Nieuwsbrief mei 2016: FINANCIËN
"Bestuur speelt pervers spel met uw centen !"
Edito
Anita Ceulemans was Booms schepen van Financiën 1995 tot eind 2012: eerst voor sp(.a) en daarna voor Boom één. In 2013 werd ze samen met haar fractie naar de oppositiebanken verwezen. Maar even bevlogen als ze was als schepen, zet ze nu als oppositieraadslid haar tanden in de financiële dossiers van onze gemeente.
Van toen ik als beginnende journalist in 1998 voor het eerst plaatsnam op de perstribune in de gemeenteraad, ken ik haar als een dossiervreetster, maar vooral als iemand die erg begaan is met het lot van mensen die het moeilijker hebben. In haar beleid als schepen trachtte ze altijd en overal de mensen centraal te zetten. Het ligt haar naar eigen zeggen zwaar op de maag dat de huidige tripartite van N-VA, CD&V en Open-VLD het geld vooropstelt.
Ook ik zag met lede ogen aan hoe het sociaal bestel in Boom werd afgekalfd onder dit bestuur en ik wilde niet langer aan de overkant zitten.
Terwijl ik van haar dit interview afneem -ze mag de spits afbijten in onze eerste maandelijkse nieuwbrief- zie ik een vrouw die nog steeds bevlogen is, bruisend van energie en passie voor de gemeentepolitiek. Maar ook een vrouw die boos is. Boos omdat dit bestuur de mensen een rad voor ogen draait. Er hééft een revolutie plaatsgevonden in Boom: een krachtige verandering. Maar niet eentje die onze gemeente eerlijker of beter heeft gemaakt.
In Wa Nifs, onze papieren nieuwsbrief die u de afgelopen weken in de bus kreeg, werd al kort ingegaan op ons FACTUURBESTUUR.
In deze eerste elektronische nieuwsbrief gaat ze dieper in op de feiten.
U mag van ons om de maand een nieuwe verwachten. Deel 'm met uw vrienden en laat ons weten wat u er van vindt! Neem ook gerust een kijkje op onze webstek (boomeen.be) en volg ons op Facebook.
Dirk Vanderbemden
BOOM één
Wat vindt voormalig schepen Anita Ceulemans van dit financieel bestuur?
Waarom is dit bestuur slecht bezig?
Het is een bestuur dat heel mooi kan praten, maar je mag niet naar zijn daden kijken. Dat is zo op nationaal vlak, maar we zien dat ook op gemeentelijk niveau. Ze dachten allemaal dat ze het zoveel beter konden, dat financieel beleid voeren een fluitje van een cent is. Ze dachten dat alles makkelijk zou zijn. Ze gingen het allemaal eens anders, béter, maken. Maar eens ze aan de macht kwamen, zagen ze dat het financieel beleid van een gemeente toch niet zo eenvoudig is als het leek en werden ze met hun voetjes op de grond gezet. Eens aan de macht, kwamen ze terug op eerder gemaakte beloftes.
Gingen ze metéén de algemene belasting in Boom afschaffen, dan zien we dat ze dat nu al doorschuiven naar het eind van de legislatuur -vlak voor de verkiezingen.
Ze komen terug op eerder gemaakte beloftes, die hen zoveel stemmen opleverden. Het ging allemaal zoveel beter en goedkoper worden. Maar in de plaats daarvan laat men de Bomenaars nu al 3 jaar op rij telkens 3 miljoen euro teveel ophoesten door extra belastingen in het leven te roepen. Op huisvuil, water, het containerpark, door de afschaffing van het gratis vervoer van De Lijn. Allemaal middelen om in 2018, vlak voor de verkiezingen, de algemene belasting -de ziekenhuisbelasting- af te schaffen, waarvan ze eerst zeiden: 'Daar maken we meteen korte metten mee'.
Hét punt waar dit bestuur zo mee uitpakt, is dat het de schuldenlast wil verlagen. Maar schulden hebben is geen schande, zolang je er verstandig mee omgaat en je ze kan afbetalen aan zo’n laag mogelijk vaste intrestvoet. Dit maakt investeren in een gemeente met weinig centen ook haalbaar op korte termijn en betaalbaar voor de burger.
We hebben heel beperkte middelen, want Boom is nu eenmaal een arme gemeente. Maar tijdens het bestuur van Boom één en onze coalitiepartners had onze burgemeester (red. Patrick Marnef) de overtuiging: “Als ik niets meer voor onze gemeente kan of mag doen, dan hoeft het voor mij niet meer. Boom heeft een dynamisch beleid nodig! Ik wil niet de burgemeester van de verloedering zijn”.
Zo werd onze gemeente wijk na wijk, straat na straat voorzien van nieuwe rioleringen en
wegenis en voetpaden. Steeds in nauw overleg met de omwonenden. Ook de groenvoorzieningen werden niet vergeten. Héél het college stond daar toen ook volmondig achter.
Weet u dat Boom bij de top van Vlaanderen hoort wat betreft riolering? 96% van de Bomenaars is aangesloten op de riolering.
Als schepen van Financiën had ik misschien enkele dingen graag wat anders gezien – louter op financieel vlak- maar met de visie van onze burgemeester was ook ik het helemaal eens.
Dit bestuur van N-VA, Open-VLD en CD&V schermt graag met de 'enorme schuldenlast' die de gemeente moet torsen. En het faillissement van het Van Enschodtziekenhuis zou de grootste oorzaak zijn?
Onze gemeente kende moeilijke tijden, na het fallissement van het Van Enschodtziekenhuis.
Zowel Boom als Willebroek moesten hiervoor gaan lenen. Dit verhoogde ons schuldvolume
drastisch. Het was geen sinecure om onze gemeente financieel overeind te houden.
Maar het is ons wel gelukt! Daarbovenop kwamen er nog financiële problemen bij
het OCMW, die toen ook door de gemeente moesten opgelost worden.
Gelukkig hadden we ook sterke meevallers, waaronder schuldherzieningen, de verkoop van verschillende aandeelfondsen en aflopende leningen.
Positief is dat de oude leningen die werden aangegaan voor de bouw van ons gemeentehuis,
het gemeentemagazijn en de brandweerkazerne ook reeds bijna aflopen. Dit verlaagt de schuldenlast.
Was besparen na dat faillissement dan niet de boodschap?
Natuurlijk hebben we altijd elke euro moeten omdraaien. Ook wij hebben altijd moeten besparen in moeilijke tijden.
Voor onze burgemeester was het een van groot belang om subsidies vanuit verschillende hoeken naar Boom te halen om projekten mogelijk te maken.
We wilden blijven verder werken aan de ontwikkeling van Boom, want anders zou onze gemeente er op achteruit zijn gegaan. En dat verdient de Bomenaar niet. Er zijn twee mogelijkheden om financiële moeilijkheden aan te pakken. Ofwel ga je de belastingen flink verhogen, wat het bestuur nu doet. Ofwel doe je dat niet en ga je, zoals wij gedaan hebben, leningen aan op 20 à 30 jaar.
Op die manier konden de investeringen die onze gemeente broodnodig had om Boom op de kaart te zetten, blijven doorgaan en afbetaald worden op lange termijn.
Wat doet dit bestuur? Het zegt:'Nee, nee, we gaan dat afbetalen op 6 jaar'. En dat kan alleen maar door diep in het vel van de 'brave Bomenaar' te snijden.
En heeft dit bestuur daar dan enige verdienste aan? Helemaal niet: het is de burger die zich blauw betaalt.
Als de gemeente Boom een rijke bevolking zou hebben, dan zou je nog kunnen zeggen:'Ach mannen 50 euro extra hier, 100 euro extra daar, wat maakt het uit'. Maar Boom heeft helaas geen rijke bevolking. Op het vlak van inkomen hangen wij achteraan het staartje. Als je dan onze burgers met zo'n belastingdruk opzadelt, gewoon omdat je het leuk vindt om wat sneller de schulden af te bouwen: awel merci!
Tel daarbij alle belastingsverhogingen en bijkomende taksen van de federale en de Vlaamse regering en je mag je terecht gaan afvragen hoe mensen dat gaan kunnen blijven betalen.
Ik krijg élke dag mensen bij mij op kantoor (red. Anita werkt bij de Voorzorg in Boom) die mij in paniek komen vertellen dat het hen financieel niet meer lukt. En geloof me: van heel wat van hen zou je het niet hebben gedacht.
Was het niet verhogen van belastingen en het blijven investeren in Boom wel mogelijk? Het huidige bestuur zegt dat besparen dé boodschap is.
Boom is nu eenmaal een moeilijke gemeente om te besturen. Dat heb ik tijdens de 18 jaar dat ik schepen van Financiën was aan den lijve mogen ondervinden. We hébben steeds op het scherp van de snee geleefd. Het was een kwestie van te blijven investeren in Boom, maar tegelijk blijven kijken of de burger het nog kon blijven betalen. Nu kan je allerlei oefeningetjes gaan uitvinden om te bewijzen dat het anders kan en kan je zeggen: 'Nu ga ik die schuldenlast eens afbouwen en ik ga niet meer investeren', maar je blijft vasthangen aan het feit dat Boom geen rijke gemeente is. Wat het bestuur nu doet, is gemakkelijk beslist, maar Boom gaat er intussen wel op achteruit en de Bomenaar betaalt. Het is een keuze die je moet maken. De keuze om de schuldenlast versneld af te bouwen klinkt misschien wel goed, maar is dat lang niet altijd. Bovendien liggen zo de investeringen zo goed als stil. Je kan tegenwoordig aan enorm lage rentevoeten leningen afsluiten om investeringen te doen. Soms krijg je er nog geld bovenop -al gaat dat natuurlijk niet over grote bedragen. Het punt is dat een hoge schuldenlast niet noodzakelijk betekent dat je er financieel slecht voorstaat. Integendeel: versneld leningen afbetalen gaat vaak gepaard met hogere intresten.
Toen ik financiënschepen was, lieten we trouwens bestaande leningen voortdurend nakijken door experten om onze rentevoet zo laag mogelijk te houden.
Dat voor N-VA alles de schuld is van de socialisten begint een afgezaagde klaagzang te worden. Maar waarom gaat CD&V nu ook mee in dat discours?
Ik vind het heel lelijk van CD&V dat in het nieuwe college (red. CD&V haalde nog slechts 1 verkozen raadslid in 2012) nu herhaaldelijk wijst naar Boom één met de boodschap:'het zijn zij geweest'. CD&V zat al die jaren samen met ons in het bestuur en keurde mee alle beslissingen goed. En hun eigen voorstellen die de goedkeuring kregen, moesten óók betaald worden. Dat is men daar schijnbaar vergeten.
Laten we even dieper ingaan op de concrete maatregelen die dit bestuur nam. Was er bijvoorbeeld een alternatief voor het verhogen van de waterfactuur? Kwam dat niet door veranderde regelgeving?
Vroeger betaalde het gemeentebestuur zelf de watersaneringsbijdrage op de waterfactuur van de mensen. Op de administratie stelde men regelmatig voor om de heffing op het water op het maximum te brengen. Dat zou meer geld voor de gemeente hebben betekend en de mensen zouden niet eens gemerkt hebben dat het hun bestuur was die de waterfactuur had verhoogd. Want die factuur was er natuurlijk eentje van PIDPA. Ik ben daar altijd tegen geweest en we hebben het dan ook nooit gedaan. Boom was al duur genoeg en we hadden de 'ziekenhuisbelasting': we maakten dus bewust ruimte daarvoor.
Er kwam echter regelgeving waardoor we die bijdrage niet meer geheel mochten betalen en dus beslisten we om het laagst mogelijke percentage door te rekenen aan de burger: 0,84 euro/m³. Onder ons bestuur was het water het goedkoopst van heel de regio.
Maar nadat het nieuwe bestuur (red. N-VA, CD&V en Open VLD) aan de macht kwam, heeft het die heffing naar het maximum getrokken: 1,69 euro/m³. Toen de Vlaamse overheid vervolgens nog een bijkomende waterheffing invoerde en onze gemeente de kans had om de saneringsbijdrage te verlagen, liet men ook deze kans schieten en bleef het maximumtarief van kracht.
Resultaat? De waterfactuur stijgt voor de Bomenaar gemiddeld van 350 naar 500 euro/jaar. Dáár hoor je dit bestuur niet over spreken, maar met veel poeha verkondigt het wel de daling van 50 euro per gezin aan algemene gemeentebelasting. Die belasting ging men toch meteen afschaffen? Mooie woorden, maar ze werden nooit vertaald in daden.
Boom was dus te duur volgens dit bestuur en werd.... duurder?
Boom wás al een gemeente met een zware belastinglast voor de burger.
De meest eerlijke belasting is volgens mij dan ook de belasting op inkomsten: de personenbelasting. De middelen die wij daaruit putten, werden gebruikt en herverdeeld om een aantal levensbehoeften voor iedereen goedkoop en toegankelijk te maken.
Maar wat doet dit bestuur? Het int op élke prestatie én belasting het maximum tarief.
Zowat álle retributies werden duurder: huisvuil, containerpark, water, busvervoer, trouwen, bouwvergunningen, paspoorten enzovoort. En dit náást de reeds hoge opcentiemen en personen- en gezinsbelasting.
Ter compensatie krijgt de burger nu een kleine verlaging van de algemene gemeentebelasting en werd de cafétaks afgeschaft. Een magere troost.
Ook het betalend containerpark krijgt van Boom één veel kritiek? Was er ook daar een alternatief mogelijk? Is het nu niet 'de vervuiler betaalt'?
Laat ik beginnen met zeggen dat er in Vlaanderen nog steeds gemeentes zijn waar de vervuiler....niks betaalt. Waar het containerpark nog steeds gratis is. Net zoals dat altijd bij ons het geval was (red. bijv. in Brugge betaal je voor betalende fracties tot 300 kg. per gezin...niets).
Ons beleid is steeds geweest dat je voor de hoge personenbelasting en de opcentiemen die je in onze gemeente moest betalen, ook heel veel moest terugkrijgen. Wij realiseerden dat met lage tarieven voor water, afvalzakken, het gratis containerpark, spotgoedkoop zwemmen in ons openluchtzwembad... Maar onder dit bestuur werd alles duurder en sloot het openluchtzwembad zelfs.
Maar bon, het containerpark. Toen ik ook schepen van Leefmilieu was, stond het herinrichten van het containerpark hoog op de agenda, maar er was op dat ogenblik nog geen geld voor. We moesten keuzes maken en de herinrichting van ons centrum was op dat ogenblik het belangrijkst.
Maar wat besliste het nieuwe bestuur ? 'We gaan dat containerpark wel láten herinrichten en we laten de mensen dat betalen. We dragen het containerpark mét het personeel over aan Igean en ….de Bomenaar mag blijven betalen'. Een heel mooi plaatje natuurlijk, want de gemeente heeft zogezegd geen kosten moeten doen voor de herinrichting en heeft een personeelsvermindering doorgevoerd. Maar dat klopt natuurlijk niet. De burger betaalt dubbel en dik: Igean stuurt de rekening natuurlijk jaarlijks door naar de gemeente, de prijs van de huisvuilzakken is peperduur geworden en naar het containerpark gaan kost nu ook handenvol geld.
In een containerpark ‘vervuilt’ men niet maar ‘selekteert en stimuleert men tot hergebruiik’
Dit moet je aanmoedigen en niet bestraffen. De herinrichting van het nieuwe containerpark wordt betaald door de extra inkomsten van de duurdere huisvuilzakken en het containerpark zelf.
Ik pleit trouwens ook voor een toegankelijk en vrouwvriendelijk containerpark: met aanrijstroken in plaats van geen hoge containers met trappen.
Hoe zit het in Boom intussen met de verhoogde tussenkomsten voor een abonnement op De Lijn en de trein voor gepensioneerden?
Niet alleen de gepensioneerden, maar ook de WIGWE's (red. weduwe-weduwnaar/invalide gepensioneerde/wees) en de eenoudergezinnen betaalden daar nul euro per jaar voor. In één van de eerste gemeenteraden schafte schepen Dany Bosteels (red. Open-VLD, dat ook slechts 1 gemeenteraadslid heeft) dit meteen af. Nu moest daar ineens 50 euro voor worden betaald. Dat lijkt niet veel, maar heel wat van die mensen moeten wel rondkomen met 1000 euro per maand, of zelfs minder. De gemeente dacht met die maatregel heel veel geld te zullen besparen, maar wat blijkt nu? Slechts 170 mensen hebben een aanvraag gedaan. Vroeger waren dat er veel en veel meer. Dat zijn veelal de gepensioneerden die het zich nog kunnen permitteren en denken: 'ach, zo kan ik voor 50 euro heel het jaar door met de trein en de bus naar de zee'. Maar voor heel veel andere minderbedeelde mensen werd zo'n abonnement nu een investering teveel.
Wat blijkt nu? Het zou voor de gemeente zelfs goedkoper zijn om voor die 170 mensen een abonnement aan te schaffen, dan met die maatregel. Men zoekt dus besparingsmaatregelen, en is uiteindelijk duurder af. En tegelijk treft men de zwakste Bomenaars die hun goedkoop of zelfs gratis openbaar vervoer kwijt zijn.
Boom één heeft heel veel kritiek op hoe dit bestuur omgaat met het OCMW.
Het huidige bestuur speelt een pervers spel met ons sociaal vangnet, met het OCMW dat instaat voor financiele steun voor lage inkomsten, schuldbemiddeling, sociale begeleiding, hulp aan bejaarden en gehandicapten, serviceflats en een bejaardenhuis en met last but not least de bestrijding van kinderarmoede.
Het vorige bestuur liet het OCMW een werkingskapitaal opbouwen van 2.5 Mio €.
Hiervan vraagt de gemeente nu 500.000€ te besteden voor de vervroegde afbetaling van
een lening. De bank is natuurlijk blij, want ze wint 80.000 € aan wederbeleggingsvergoeding.
De gemeente op haar beurt weigert haar beloften na te komen en verlaagt haar jaarlijkse dotatie met 150.000 €.
Het spel dat men hier speelt staat in schril contrast met de werkelijkheid !
Wetende dat 1 op 3 kinderen kansarm is in Boom. Het uitdelen van 1€ maaltijden is niet meer dan een pleister op de wonde. Hiermee pakt men de oorzaak niet aan. Moet de minderbedeelde Bomenaar nu terug echt uit de hand van liefdadigheid gaan leven ? Dit bestuur zet ons sociaal beleid 100 jaar terug in de tijd !
En wat met Goed Wonen Rupelstreek?
Goed wonen Rupelstreek is er slecht aan toe. De lonen van de medewerkers kunnen nog amper betaald worden.
Toch heeft GWR, op vraag van het college, de laatste 2 jaar al voor 5 miljoen euro aan leegstaande
panden opgekocht, vooral in het centrum.
Het plan is om de meeste van die panden plat te gooien en samen te voegen. Het idee dat erachter zit is om -veel te dure en veel te kleine- appartementen en grotere winkelruimtes voor verkoop aan te bieden. Dat er amper geïnteresseerden zijn, lijkt de koopdrang van dit bestuur niet te stuiten. Dit is geen verstandige investering: het is monopoly spelen met de centen van de Bomenaar. En de rekening blijft oplopen, want voor het renoveren of opbouwen van al die panden wordt gemeenschapsgeld gebruikt. Wat de uiteindelijke rekening zal zijn, weet niemand. Maar het zal zeker een veelvoud zijn van wat er al is uitgegeven.
Waar zullen we boeken kunnen ontlenen in 2017?
Ik vraag het mij ook af. Dit bestuur schrijft in de meerjarenplanning 1,5 miljoen inkomsten in voor de verkoop van de sporthal en de bibliotheek. Maar de huur voor de bib op een andere locatie voorziet het bestuur pas in 2018.
Zal het dit bestuur lukken om de schuldenlast af te bouwen?
Ah ja, natúúrlijk. Men laat mensen betalen tot ze blauw zien door allerlei belastingsverhogingen en nieuwe kosten en men bouwt versneld de leningen af. Maar de prijs die de Bomenaar daarvoor moet betalen, is voor dit bestuur onbelangrijk. Dit bestuur lijdt aan schrokzucht.
Bovendien zijn er zo goed als geen investeringen gepland en was in het meerjarenplan van dit bestuur amper geld voorzien voor grote openbare werken. En dan nog in de vorm van een blufspel. Het bestuur belooft in haar meerjarenplan immers om in 2016 en 2017 verschillende projecten uit te voeren in de Kerkstraat, Advokaatstraat, H.Verrieststraat en omgeving, Spillemakersstraat en de Col. Silvertop-straat. Men wiler herstellingen doen, toplagen en voetpaden aanleggen, wegenschilderingen aanbrengen enzovoort. Maar de voorziene budgetten hiervoor zijn ontoereikend ! In 2018 en 2019 voorziet het bestuur slechts 350.000 €.
Dat is zelfs nog te weinig om de vaste uitgaven te dekken! Het bestuur láát gewoon haar meerjarenplan kloppen. Het misleidt de mensen. Het onderschat bewust de inkomsten om het eindresultaat schijnbaar laag te houden.
Het bestuur kent ook drie grote meevallers: het gemeentehuis en de gemeentemagazijnen zijn afbetaald en binnenkort ook die van de gemeentekazerne.
Maar hét belangrijkste punt is wel dat Boom door dit ongebreidelde besparingsbeleid zal blijven verloederen de komende 5 jaar en dat de volgende bestuursploeg dit in 2019 zal mogen oplossen.
Jij was in 2012 erg aangedaan over de verwijten die N-VA jou en BOOM één maakte over het financieel beleid.
Ik voel me helemaal terug op mijn plooi, zelfzeker!
Ik geef toe dat ik de voorbije 2 jaar heb getwijfeld: hadden we nu echt onze gemeente
in moeilijkheden gebracht? Maar die twijfel was niet nodig: dat weet ik nu. Met onze manier van besturen was niks mis! Elke dag wordt het bewijs daarvoor duidelijker. De verwijten en verdachtmakingen die bij de bestuurswissel aan ons Boom-één-adres werden verweten waren ongegrond.
Het nieuwe bestuur heeft natuurlijk een andere ‘rechtse’ agenda dan onze sociale insteek.
Hierdoor legt men andere prioriteiten en gaat men anders om met de centen van de burger. Men doet aan schuldafbouw op kap van de Bomenaar.
Men werkt nu ook gewoon onze projekten af. De investeringen werden vroeger gedaan en
nu int men de winst. Maar, besturen blijft keuzes maken met een duidelijke termijnplanning.
En dat hebben wij gedaan de afgelopen 18 jaar.
Hoe zou Boom één het deze bestuursperiode hebben aangepakt?
Weet je, eerlijk, het is inderdaad zo dat heel wat besturen de broeksriem wat aantrekken bij het begin van de bestuursperiode om de jaren voor de verkiezingen met veel investeringen te komen. Dat zou in grote lijnen ook wel bij ons het geval geweest zijn.
Maar het grote verschil met dit bestuur zou zijn geweest dat wij het beschikbare geld verstandig zouden hebben gebruikt om verstandig te blijven investeren in Boom, zonder dat we de Bomenaar zouden hebben leeggeperst. Op zo'n manier dat Boom er beter van wordt en zonder onze burgers te verarmen. Met goede sociale voorzieningen, met mooie projecten zoals een vernieuwde Grote Markt, met een stopzetting van het betaald parkeren bovengronds, met een containerpark en vuilzakken waarvoor je géén grootverdiener moet zijn, met een openluchtzwembad dat niet zou zijn gesloten en vooral door verstandig om te gaan met de centen van onze inwoners.
We zouden de leningen niet op zes jaar proberen af te betalen, zodat er ook ruimte zou geweest zijn voor investeringen op korte en op langere termijn.
Wat wij in elk geval niet zouden zijn geworden, is een FACTUURBESTUUR!