alcohol gebruik onder jongeren
burgerschap voortgangstoets leerjaar 1
door Evy Bentvelzen, Paulien van Hazendonk, Romy Kuus, Jorinda Rijlaarsdam & Melanie Wortman
Inleiding
Alcohol gebruik onder jongeren is constant aanwezig. Jongeren gaan naar feesten, clubs of gewoon even wat drinken met vrienden. Als je jong bent kun je niet om alcohol heen, als je er zelf niet zoveel mee hebt of niet zo van houd, is je omgeving wel met alcohol bezig. Om het alcohol gebruik onder jongeren te verminderen is de leeftijdsgrens voor het verkopen van alcohol van 16 naar 18 jaar gegaan op 1 januari 2014. Maar helpt deze leeftijdsgrens? Is de leeftijdsgrens van 18 niet nog steeds te laag? Of wordt er nu een uitdaging aangeboden aan jongeren om juist te proberen om alcohol in bezit te krijgen?
In hoeverre heeft de overheid invloed op het alcohol gebruik onder jongeren? En wat wordt er in de maatschappij geaccepteerd qua alcohol gebruik? En wat doen andere landen met alcohol gebruik onder jongeren en wat zouden wij wel of niet van deze landen kunnen leren?
Welke rol en positie heeft de overheid bij alcoholgebruik onder jongeren?
Alcohol bij dragen is verboden (in openbaar) voor jongeren tot 18 jaar. Sinds 1 januari 2014 is het verboden om alcohol te verkopen aan jongeren onder de 18 jaar, hiervoor was de leeftijdsgrens 16 jaar. Gemeenten moeten hier toezicht op houden. Burgers kunnen een klacht indienen bij de gemeente bij het zien van een overtreding.
De overheid maakt campagnes over nix onder de 18. Deze laten zien dat niet drinken en roken normaal is onder de 18.
De overheid verwacht ook een bijdrage van ouders in de voorlichtingen over alcohol.
Welke rol en invloed hebben belangengroepen en maatschappelijke organisaties bij alcoholgebruik onder jongeren.
Jongeren: De jongeren zijn degene die het gebruiken, zij willen het graag voor de gezelligheid. Maar er zijn ook jongeren die het doen voor de spanning waardoor zij te ver kunnen gaan en hierdoor in het ziekenhuis terecht kunnen komen. Door zelf meer verantwoordelijkheid te nemen en ook op elkaar te letten kunnen zij ervoor zorgen dat het niet uit de hand loopt.
Winkels en horecaondernemers: De winkels en de horeca zijn degene die de drank verkopen, zij willen er een hoge omzet uit halen en een goede naam houden, alleen als zij zelf te duur worden zullen klanten ergens heen gaan. Winkeliers en horecaondernemers kunnen bij dit maatschappelijk probleem invloed uitoefenen door hun prijzen te verhogen, ook kunnen ze alcohol alleen meegeven aan een oudere leeftijdsgroep.
Overheid: De overheid wil zo min mogelijk overlast. Zij kunnen hier invloed op brengen door de leeftijd waarop alcohol is toegestaan te verhogen.
Gezondheidszorg: De gezondheidszorg heeft door te veel gebruik van alcohol meer patiënten die ze moeten behandelen, daardoor hebben ze weer minder tijd om andere patiënten te helpen die het meer nodig hebben en dat is zonde van de tijd dat die patiënten moeten wachten.
Politie: De politie wil zo min mogelijk overlast. Zij kunnen hier invloed op brengen door meer te controleren in winkels of ze zich aan de wet houden en op straat alcohol testen.
Wat is de rol en invloed van massamedia bij alcoholgebruik onder jongeren
Door de massamedia kunnen jongeren makkelijker aan alcohol komen via anderen mensen zoals bijvoorbeeld via facebook. Ook is de sociale druk om te drinken hoger doordat je niet wil achterblijven bij je vrienden en er ook bij wil horen. Ook word de stelling dat alcohol gezellig maakt veel versterkt door de massamedia.
Welke grondrechten en plichten zijn verbonden aan alcoholgebruik onder jongeren?
Een van de grondrechten die te maken hebben met het gebruik van alcohol onder jongeren is het recht op gezondheid. De staat moet ervoor zorgen dat er goede voorzieningen zijn waardoor iedereen zo gezond mogelijk kan leven. Het recht op gezondheid zou worden geschonden wanneer jongeren onder de 18 jaar de mogelijkheid zouden hebben tot het gebruiken van alcohol.
Ook is er het zelfbeschikkingsrecht. De leeftijdsgrens voor het gebruik van alcohol ligt nu op 18 jaar. Zo ben je dus als minderjarige niet in staat om alcohol te kopen en drinken en heb je dus niet zelf de vrijheid om over jouw lichaam en gezondheid te beslissen. Dit wordt bepaald door de overheid. Hierdoor wordt het zelfbeschikkingsrecht geschonden.Een van de grondrechten die te maken hebben met het gebruik van alcohol onder jongeren is het recht op gezondheid. De staat moet ervoor zorgen dat er goede voorzieningen zijn waardoor iedereen zo gezond mogelijk kan leven. Het recht op gezondheid zou worden geschonden wanneer jongeren onder de 18 jaar de mogelijkheid zouden hebben tot het gebruiken van alcohol.
Ook is er het zelfbeschikkingsrecht. De leeftijdsgrens voor het gebruik van alcohol ligt nu op 18 jaar. Zo ben je dus als minderjarige niet in staat om alcohol te kopen en drinken en heb je dus niet zelf de vrijheid om over jouw lichaam en gezondheid te beslissen. Dit wordt bepaald door de overheid. Hierdoor wordt het zelfbeschikkingsrecht geschonden.
Welke verschillende (sub)culturen hebben te maken met alcoholgebruik onder jongeren? En welke positie nemen ze daarin?
Jongeren en ouders daarvan
De verschillende culturen die met het gebruik van alcohol onder de jongeren te maken hebben, zijn hoofdzakelijk de jongeren. Hen wordt verboden om alcohol te kopen en te drinken. De leeftijdsgrens van alcohol is sinds 1 januari 2014 verhoogd naar 18 jaar.
Ook hebben natuurlijk de ouders te maken met het gebruik van alcohol. Veel ouders maken zich minder zorgen om het gebruik van alcohol als om het gebruik van drugs. Veel ouders vertrouwen erop dat hun kind de eigen controle wel heeft over het gebruik van alcohol. Het uitproberen van alcohol is dan ook een onderdeel van de puberteit. Het gebruik van alcohol onder ouders heeft een belangrijke invloed op het gebruik van alcohol bij hun kind. Jongeren beginnen eerder met het drinken van alcohol wanneer een of beide ouders ook drinkt. Vaak drinken zij dan ook meer. Ook is de relatie met de ouders van belang. Wanneer kinderen een goede relatie hebben met de ouders zijn ze minder snel geneigd om te drinken dan kinderen die een slechte relatie met de ouders heeft.
Hoe zie je ethisch en verantwoord handelen terug bij de verschillende betrokkenen bij alcoholgebruik onder jongeren?
Betrokkenen:
Jongeren
Ouders/ opvoeders
Winkeliers
Horeca
Jongeren onder de 18 mogen en kunnen geen drank in de supermarkten en horecagelegenheden kopen. Zij mogen in openbare ruimtes ook niet in bezit zijn van alcohol. Dit is vast gesteld in een wet. Hebben de jongeren de wet overtreden krijgen zij een boeten. Jongeren tot 16 jaar een boeten van 45 euro en jongeren van 16 tot 17 jaar 90 euro boeten.
Ouders kunnen regels opstellen (denk aan de nix reclame). Zij kunnen ook de jongeren voorlichting geven over de gevolgen van vroegtijdig alcohol gebruik. Ook kunnen ouders onderling regels afspreken over wat wel en niet mag binnen en buiten het huis.
Winkeliers zijn verplicht leeftijd te controleren bij personen die alcohol komen kopen. De winkeliers worden hierop gecontroleerd en kunnen te maken krijgen met loktieners van de politie.
Voor horeca geld het zelfde als bij de winkeliers en zijn verlicht leeftijd te controleren aan de hand van een geldig identiteitskaart, rijbewijs of paspoort. Hier bij zijn ze verplicht jongeren die dronken zijn hun ouders te bellen of eventueel de politie in te lichten. Veel horeca, disco’s en cafés hebben de minimum leeftijd opgetrokken naar 18 jaar omdat de regels bijna niet te handhaven zijn.
Welke rol kunnen sociale en professionele netwerken spelen bij het zoeken naar een oplossing voor alcoholgebruik onder jongeren?
Sociale nerwerken:
Familie
Vriendengroepen
Professionele nerwerken:
School
Sportclubs
Oplossing: er is niet echt direct een oplossing voor dit probleem, met een wet kom je er volgens mij niet. Als jongeren willen drinken doen ze het toch wel. Er zijn altijd manieren om aan drank te kunnen komen, denk bijvoorbeeld aan oudere vrienden.
Familie: zou een oogje in het zeil houden en voorlichting kunnen geven over drankmisbruik.
Vriendengroepen: zouden onderling elkaar niet aan moeten dringen om te drinken maar dat is bijna niet te controleren.
School: verbied alcohol gebruik in en rond om het schoolgebouw. Ze geven voorlichting over alcohol gebruik.
Sportclubs: controleren vaak binnen de kantine bij alcohol gebruik op de leeftijd. Ook verbieden ze vaak om en op het sport terrein het alcohol gebruik.
Hoe is op andere plaatsen (door andere landen/organisaties etc.) met alcoholgebruik onder jongeren omgegaan?
In veel landen mag je pas drinken vanaf je 18de. Die hebben dat gelijk ingevoerd dat had Nederland ook moeten doen. In sommige landen moet je nog ouder zijn de leeftijden verschillen tussen de 16 en 21 jaar.
De meest voorkomende leeftijd is 18 jaar.
Sommige kroegen en clubs hebben de leeftijdsgrens qua entree nog op 16 gehouden zodat ze gewoon naar feesten kunnen gaan alleen krijgen ze geen bandje want dat is wel 18+. Maar als je ze helemaal alles ontzegt wordt het er ook niet beter van dus vandaar dat veel zeggen je mag naar binnen vanaf je 16e en drinken vanaf je 18e.
In Zweden hebben ze het STAD project. Dat staat voor Stockholm Prevents Alcohol and Drug Problems. Dit project zorgt ervoor dat mensen goed getraind en opleid worden. Al het bar personeel in de kroegen en clubs worden getraind hun werken weer samen met de beveiliging die ook getraind word en de politie. Door dat ze zo goed samen werken hebben ze in Zweden veel minder problemen. Veel minder misdrijven zoals mishandeling, vernieling. Omdat ouders daar ook mee werken en iedereen het wel eens is met de leeftijdsgrens zijn er weinig jongeren onder de 18 die daar gaan drinken omdat ze weten wat de consequenties zijn.
Is dit wel of geen optie voor de aanpak in Nederland?
Nederland heeft deze aanpak deels ze hebben de grens verhoogd. Alleen in zweden trainen ze het barpersoneel speciaal om te gaan met jongeren en jongeren die te veel drank op hebben. Ze moeten alles herkennen en zo gauw ze zien dat het te veel word moet je stoppen met drinken anders volgen er maatregelen. Ook werken het barpersoneel de politie beveiliging en ouders samen dat gebeurt in Nederland veel te weinig. Meestal als er in de kroeg in Nederland wat gebeurt, is het een rommeltje omdat jongeren denken het maakt niet uit gebeurt toch niks. Ze weten hier de consequenties niet. Deze aanpak zou goed zijn voor Nederland omdat er dan veel minder misdrijven worden gepleegd. Er wordt best veel gevochten en vernield. Dat zal ook een stuk dalen en dat zal dan lijden naar veel minder kosten. De hebben de grens verhoogd en daar zijn de jongeren met de leeftijd 16-17 het niet mee eens dus die drinken gewoon door. Er moeten betere consequenties zijn willen ze dat dit werkt. Ook omdat ze nu niet meer de kroeg in mogen of een discotheek gaan ze op straat hangen en drinken wat vaak ook problemen zoals vernielingen veroorzaakt. Ook worden ze nog veel te makkelijk binnen gelaten in clubs en kroegen. Als iedereen hier goed getraind word en gaat samen werken. Zal dat denk ik zeker leiden tot minder misdrijven en problemen.
Eigen mening
Mening van Romy Kuus
Door het feit dat de alcohol leeftijd verhoogt is naar 18 is de verkoop in supermarkten en in bijna alle cafés moeilijker geworden voor jongeren, maar is zeker niet gestopt.
Ik denk zelfs dat door de leeftijdsverhoging meer ongelukken gebeuren dan dat er binnen cafés gewoon alcohol aan jongeren word geschonken.
Aangezien jongeren nu stiekem ergens gaan drinken waar geen toezicht is, vaak gebeurt dit met veel drank in een korte tijd. Door de leeftijdsverhoging raak je volgens mij de controle alleen maar meer kwijt denk bijvoorbeeld aan zuipketens, vaak is daar geen toezicht van een ouder.
Ik heb er zelf ook mee te maken gehad. Ik werd 24 januari 16 toen de leeftijdsverhoging 1 januari werd ingevoerd. Vrienden van mij hebben ook een keet en ik kom er zelf ook wel eens, gewoon voor de gezelligheid. De kroegen bij mij in de buurt hebben door de strenge leeftijdsverhoging hun kroeg 18+ gemaakt dus als er geen feest in de buurt is kunnen we nergens echt heen. De keet is dus dan een super altenatief ver het weiland in waar niemand last heet van de muziek.
mening van Jorinda Rijlaarsdam
Ook vind ik het veel beter voor je gezondheid omdat je hersenen op je 16e nog volop in ontwikkeling zijn terwijl ze op je 18e al bijna helemaal ontwikkelt zijn waardoor alcohol op je 16e een veel slechtere invloed op je gezondheid dan op je 18e.
Ook al is er wel een keerzijde namelijk dat doordat alle kroegen nu voor 18+ zijn de jongeren onder de 18 andere manieren gaan opzoeken, bijvoorbeeld in plaats van in een bar drinken, bij mensen thuis drinken. Daar heeft de overheid geen controle over waardoor ze daar geen overzicht van kunnen houden. Zo hebben wij thuis ook een bar waar we vaak met vrienden drinken en dan is ook lang niet iedereen 18 is, maar het is wel super gezellig en een leuk alternatief.
Mening van Melanie Wortman
In niet alle landen is de leeftijdgrens voor het kopen van alcohol gelijk. Wanneer je bijvoorbeeld met jouw vriendengroep naar Praag op vakantie gaat kan je daar vanaf je 16e al aan alcohol komen.
De cijfers in het schema over hoe jongeren aan drank komen vind ik schokkend. Zo zie je ook dat het niet uitmaakt wat de leeftijdgrens is, je komt toch wel aan drank. Jongeren die niet meer uitgaan, omdat ze niet meer binnenkomen in een kroeg of café gaan zelf ergens afspreken om zich daar vervolgens te gaan bezatten.
Ik ben nog steeds van mening dat het een groot maatschappelijk probleem blijft, omdat erg veel jongeren, maar ook ouders ermee te maken hebben. Ook komen er vaak ongelukken voor waarbij jongeren zichzelf in coma zuipen of niet meer weten hoe ze ergens zijn gekomen.
Ik vind dat dit probleem nog steeds anders aangepakt moet worden, om er zo voor te zorgen dat jongeren niet snel meer aan alcohol komen door misschien de leeftijdsgrens nog iets te verhogen. Ook zouden volwassenen meer toezicht moeten krijgen op het drinken van alcohol van hun kind.
Mening van Paulien van Hazendonk
De leeftijdsgrens verhogen vond ik een goed idee. Dat komt omdat ik zelf 18+ plus ben voor ons heeft het voordelen. Als ik nu naar een kroeg of feest ga zijn het allemaal leeftijdsgenoten en lopen er niet meer mensen rond van 16 jaar.
Vaak zijn dat de gene die veel drinken en voor gezeur zorgen dat komt omdat er veel nog niet hun grenzen kennen (eigen ervaringen). Ik heb het dan zeker niet over alle 16 jarige maar mensen vanaf een jaar of 18/20 weten vaak wel wanneer het leuk is en wanneer je moet stoppen. Als je jong bent ga je lekker je gang en denk je nergens aan. Daarom is het voor mij een voordeel.
Als ik zelf 16 zou zijn zou ik het ook niet leuk vinden dat de grens omhoog is gegaan omdat dat het hele uitgaansleven je ontnomen word. Je zussen of broers hebben vanaf hun 16e kunnen feesten en jij kan dat dan niet. Het voelt als niet eerlijk maar ik denk dat het goed is.
Ook omdat je pas mag rijden vanaf je 18e nu mag je ook pas drinken vanaf je 18e en ligt alles gelijk. Sommige zeggen er gebeuren alleen maar meer ongelukken en er komen alleen maar meer problemen door het verhogen maar ik denk niet dat dat waar is het ligt helemaal aan jezelf als persoon. Ik stap de auto niet in met drank op maar ik ken er genoeg die het elk weekend doen. Het ligt totaal aan je zelf.
Ik denk dat de overheid er niet veel aan kan doen als er meer problemen door zouden komen. Ze proberen te doen wat goed is en veel andere landen hebben deze alcohol grens ook dus willen ze daar ook in mee gaan. Misschien worden de problemen met de jaren ook minder maar dat kan je nu niet gelijk zien.
Mening van Evy Bentvelzen
Ik vind dat het alcoholgebruik onder jongeren een groot maatschappelijk probleem is, omdat alcohol voor de ontwikkeling van jongeren niet gezond is. Maar jongeren kunnen tegenwoordig niet om alcohol heen, vrienden drinken of ouders bieden wat aan.
Alcoholgebruik onder jongeren is moeilijk te voorkomen, de alcoholgrens verhogen naar 18 is een goede stap. Maar het is ook de makkelijkste stap, jongeren gaan meer stiekem alcohol drinken. Stiekem drinken tegenhouden is een stuk moeilijker dan openbaar drinken. Ouders hebben minder zicht op het gebruik van hun kinderen, waardoor de ouders minder snel kunnen ingrijpen.
Persoonlijk houd ik niet zo van alcohol evenals mijn vrienden, maar er zijn genoeg mensen die elk weekend zich helemaal klem zuipen. Naar mijn mening is het niet erg om af en toe wat te drinken, als er maar een duidelijke grens wordt aangegeven. Maar deze grenzen zijn heel moeilijk te vormen. Misschien is het wel mogelijk om binnen de EU een leeftijdsgrens in te stellen, om in ieder geval in Europa een grens te trekken voor het alcoholgebruik onder jongeren. Maar ik denk dat alcoholgebruik onder jongeren niet echt te stoppen is, maar een oplossing voor een vermindering in het gebruik zou te vinden en uitvoerbaar moeten zijn.