Sociale Media in basisonderwijs
Kansen of bedreiging?
Wat zijn sociale media nu eigenlijk?
Wat zijn social media?
Sociale media zijn het gesprek van de dag: duizelingwekkende cijfers over het gebruik van Facebook, heftige debatten op televisie over de gevolgen van sociale media voor de samenleving, zorgen bij ouders, nieuwe slimme toepassingen door ondernemers. Je zou denken dat we elkaar een beetje gek aan het maken zijn. Zou het over vijf jaar nog steeds zo’n hype zijn als nu? Dat is niet te voorspellen. Wel zullen we altijd wereldwijd blijven communiceren via het internet, vaker online samenwerken, kennis delen en informatie verzamelen. Maar wat is social media nou precies?
Over het algemeen wordt bij social media meteen gedacht aan Facebook, Hyves en Twitter. Maar het is eigenlijk veel meer dan dat. Een definitie van social media is: ‘een online gereedschapskist met digitale middelen die het mogelijk maken om tijd- en plaatsonafhankelijk samen te werken, te communiceren en te leren.’
Kenmerken van sociale media zijn:
· Gebruik gaat meestal op basis van een account. Hiermee maakt de gebruiker zich bekend voor andere gebruikers van het medium. Naast een account kan de gebruiker meestal een profiel aanmaken, waarmee je foto’s etc. kunt delen met andere gebruikers.
· Opslag van gegevens gebeurt op computers die altijd verbonden zij met internet, zodat je altijd bij de informatie kunt.
· Sociale media faciliteren de uitwisseling van informatie. Meestal kun je aangeven voor wie deze informatie zichtbaar is.
· Gebruikers kunnen gemakkelijk tegelijkertijd de rol van zender en ontvanger hebben. Als je een eigen webadres hebt, zend je informatie vanuit één punt naar anderen.
· Sociale media hebben vaak functies waarmee je informatie kunt beoordelen (likes op facebook of retweeten op Twitter)
· Sociale media faciliteren het digitaal bevestigen van relaties tussen gebruikers. Bijvoorbeeld door ‘vrienden te worden’ of door iemand ‘te volgen’.
· Veel sociale media zijn gratis te gebruiken.
Functies van social media
· Eigen bronnen publiceren
· Favoriete websites of webpagina’s voor een bepaald doel verzamelen op één locatie
· Bronnen rond een thema of vraag verzamelen op één locatie
· Blogging
· Dialoog en debat
· Kennisconstructie en wiki-achtige omgevingen
· Online afspraken maken (datumprikker)
· Jezelf presenteren
· Klanten en doelgroepen een extra ingang bieden naar je organisatie
· Synchrone en Asynchrone communicatie (vergadering of gewoon een berichtje sturen)
· Gamen
Bron: Erno Mijland; Smihopedia; Uitgeverij Innodoks; jaar van uitgave onbekend
Tips voor scholen voor social media gebruik:
Zorg ervoor dat dat je weet wat social media zijn, welke belangrijk zijn en hoe je ze in kunt zetten. Wat zijn de kansen en risico’s?
2. Stel een protocol op
Leerlingen denken vaak niet na over wat ze online zetten. Maak in een protocol duidelijk wat wel en niet online geschreven mag worden over school. Hoe ga je op school met elkaar om en wat mag wel en niet? Doe dit wel samen met de leerlingen zodat je laat zien dat je ook echt naar ze luistert. Ook zij vinden dat je sommige dingen wel en niet online kunt zetten.
3. Neem media serieus
Social media zijn geen trend maar een blijvend thema in het leven van jongeren en dus van school. Maak binnen de school iemand verantwoordelijk voor alle social media activiteiten van de school. Of het nu gaat om monitoren van informatie of het actief inzetten van social media als infokanaal.
4. Verbind de on- en offline wereld
Een protocol maken is een, maar je moet je er ook aan houden. De school zal dus in moeten grijpen wanneer iemand zich niet aan het protocol houdt. Dat kan het beste door iemand er op aan te spreken. Alleen dan zullen jongeren leren wat wel en niet kan. Maar ga ook voordat het eventueel fout gaat in gesprek. Leerlingen weten vaak niet eens dat hun gedrag op social media door iedereen te volgen is.
5. Doe het niet alleen
Het is belangrijk om zowel docenten als ouders mee te nemen in het proces. Leer docenten om te gaan met social media zodat ze niet voor onaangename verrassingen komen te staan. Dit is natuurlijk ook deels hun eigen verantwoordelijkheid. Ga in gesprek met ouders over het online gedrag van hun kinderen. Organiseer bijvoorbeeld een informatieavond, wat tegelijkertijd als een mooi moment kan dienen om de ouderbetrokkenheid op school te vergroten.
Wanneer de omgang met social media goed geregeld is, kun je gaan kijken hoe social media positief ingezet kunnen worden in de klas om het leerproces te ondersteunen. Het is echter belangrijk eerst het speelveld te bepalen.
(Bron: Vives blz. 17, oktober 2012)
Sociale media tips voor de kids
- Zet niet alles over jezelf op het internet (belangrijke gegevens over jezelf, waar je bent, foto's waarop jij een beetje of helemaal bloot staat etc...
- Weet met wie je communiceert (Is diegene wie je denkt dat achter de computer staat, ook daadwerkelijk diegene wie je denkt dat het is?)
- Voorkom pestgedrag (iets via de computer zeggen is snel gedaan en kan niet meer worden teruggedraaid.)
- Realiseer je dat niet alles wat op internet staat gratis is en dat je dus voor sommige dingen moet betalen.
- Zorg ervoor dat je je wachtwoord alleen voor jezelf houdt, je weet nooit wat iemand met jouw gegevens wil en kan doen.
(Bron: Cleijn, C. (2011). Sociale media voor kids . Culemborg:Van Duuren media)